B
Ba keo thì mèo mở mắt – Ba keo là ba trận vật nhau. Ba keo đây là
nói vật thua ba keo. Ba keo thì mèo mở mắt là vật thua ba keo thì trợn tròn
mắt ra như mắt mèo ; mở to mắt trợn tròn là tỏ sự sợ, sự tiếc ; ý câu này nói
vật thua ba keo thì bấy giờ mới biết thân mình là yếu và mới biết sợ người
khỏe hơn. Người ta thường dùng câu này để nói : có thua lỗ thất bại vài ba
phen thì rồi mới biết thân.
Ba mươi được ăn mồng một tìm đến – Ngày ba mươi là ngày cuối
tháng. Ngày mồng một là ngày đầu tháng. Ba mươi với mồng một là ngày
hôm trước và ngày hôm sau. Ngày hôm trước được ăn thì ngày hôm sau lại
đến chực ăn. Đại ý câu này muốn nói được ăn một lần, được lợi một lần, thì
lần sau cứ mong ngóng mãi.
Ba tháng trông cây một ngày trông quả – Trồng trọt, bón tưới cây
(đây là cây lúa) trong ba tháng trời, đến khi cây có quả thì chỉ một ngày là
gặt xong. Đại ý câu này nói hưởng kết quả thì dễ, thì chóng, làm nên cái
kết-quả đó thì khó và lâu.
Bà khen con bà tốt, tháng mười tháng một bà biết con bà – Tháng
mười tháng một khí trời thường khô, se, ta gọi là trời hanh. Dưới sức áp-
lực của khí trời, da người ta thường bị căng thẳng và nứt ra, ta gọi là nẻ. Da
đẹp trắng đến đâu gặp trời hanh cũng khó tránh được nẻ. Bà vẫn khen con
bà đẹp nhưng đến tháng mười tháng một bà sẽ biết da dẻ con bà đẹp hay
không. Câu này nêu cái ảnh-hưởng của thời-tiết đối với vẻ đẹp con người.
Bách nhân bách khẩu – Trăm người trăm miệng, tức là mỗi người
một lời nói, nhiều người thì nhiều ý-kiến, mỗi người nghĩ một khác, nói
một khác. Câu này tả sự ồn-ào náo-nhiệt của đám hội họp đông người,
Bán chỗ nằm mua chỗ ngồi – Ngày xưa ở làng xóm, người ta quý
chuộng cái chỗ ngồi ở góc chiếu đình trung, cho là một danh-dự lớn. Cho
nên người ta thường lo-lắng, bỏ tiền bạc ra mua nhiêu mua xã, làm khao
