điểm. Ý nghĩa câu này cũng na-ná ý nghĩa câu « lươn ngắn chê chạch dài »
và câu « chân mình thì lắm mê-mê, đi cầm bó đuốc mà rê chân người ».
Chồng như đó, vợ như hom – Đó là thứ đồ đánh cá đan bằng tre, đặt
vào chỗ nước chảy để đơm cá. Hom là cái nắp đó đan bằng tre hình cái
phễu, phía ngoài rộng phía trong bé hẹp lại, cá lách vào đó thì được, cá ở
trong đó chui ra thì bị nan nhọn ở hom đâm phải không ra được. Chồng như
đó, vợ như hom : Chồng như cái đó để đơm tiền (không phải cá) vợ thì như
cái hom đậy lên miệng đó để tiền khỏi lọt ra ngoài. Câu này đại ý nói phân
sự của chồng là kiếm ra tiền, phận-sự của vợ là phải giữ tiền khỏi hao phí.
Chồng trước đánh mau chồng sau mau đánh – Mau đây không phải
là chậm, mau. Mau, đây là tiếng nghịch nghĩa với tiếng thưa. Thưa là ít, là
cách xa nhau. Mau là nhiều, là gần sát với nhau. Nghĩa ấy thấy trong thành-
ngữ : mưa thưa, mưa mau, cấy thưa, cấy mau, trồng thưa, trồng mau…
Đánh mau, nghĩa là đánh nhiều, đánh luôn, hay đánh ; mau đánh nghĩa
cũng như thế. Chồng trước đánh mau chồng sau mau đánh nói : cô gái lấy
phải anh chồng hay đánh đập mình, liền chê bỏ đi lấy anh chồng khác,
không ngờ anh chồng sau cũng hay đánh như anh chồng trước thành ra
cũng vậy thôi. Người ta thường dùng câu này để nói : cùng làm một việc,
cùng ở một địa-vị thì ở đâu cũng thế thôi, không nơi nào hơn kém, cũng
như đã làm vợ thì bao giờ cũng bị chồng hành-hạ. Câu này ý nghĩa cũng
gần như câu « tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa ».
Chưa nặn Bụt đã nặn bệ – Cứ theo thứ tự hợp lý của công việc, thì
trước nặn Bụt rồi sau nặn bệ. Đầu này thì chưa nặn Bụt đã nặn bệ, như vậy
là một chuyên trái ngược, không hợp lý. Người ta thường dùug câu này để
nói việc chưa có liền đã định mua cái nọ tậu cái kia, chưa đỗ đạt đã tính
việc chạy chọt để được bổ đi làm quan làm việc, có ý riễu rằng việc làm
trước không làm, lại đi làm việc sau, việc gốc không lo lại đi lo việc ngọn.
Chửi cha không bằng pha tiếng – Pha là đùa bỡn chế riễu để làm trò
cười, thí dụ như : nói pha, nói đùa. Chửi cha không bằng pha tiếng : Chửi
cha người ta, người ta không căm tức bằng đem tiếng nói của địa-phương
