chúng còn thơ, ý nghĩa cũng gần như ý nghĩa câu : bé không vin cả gẫy
cành.
V
Vàng bạc có giá, tôm cá theo buổi chợ. – Vàng, bạc là những thứ quí
hiếm thì có giá nhất-định sẵn rồi ; mua sớm, mua muộn cũng không đắt, rẻ
thêm. Tôm cá là những vật tầm thường ở đâu cũng có, thì giá-cả thay đổi tùy
theo buổi chợ. Chợ mới họp, hàng tôm cá có ít và cá tươi thì giá cao. Chợ
họp đông, khách mua bán nhiều thì tôm cá bán đắt. Chợ về chiều, người đã
vãn, tôm cá không ai mua, tất phải bán đổ bán tháo đi, kẻo tôm cá ươn, ế
mang về thì không tiền đong gạo. Của có nhiều loài, thì người cũng có nhiều
hạng. Người chân tài thực học quí hiếm như vàng bạc, giá-trị bao giờ cũng
vậy. Còn hạng người tài đức tầm thường chí-khí nông-cạn, thì giá-trị đắt rẻ
còn tùy theo nhu-cầu của buổi chợ đời, cũng như giá tôm cá tùy theo buổi
chợ vậy.
Ván đã đóng thuyền. – Ván đã đóng thành thuyền thì không thể tháo
ra được, giá có tháo ra được thì cũng có những lốt đanh, lốt sơn, không dùng
được việc. Người ta thường ví việc đã rồi với ván đã đóng thuyền, không
còn chữa lại được nữa.
Văn ôn võ luyện. – Học văn chương phải năng ôn-tập, học võ nghệ
phải năng luyện tập, thì mới mau tiến-bộ, mau thành tài. Học văn không
năng ôn tập, thì học điều mới quên điều cũ, học nhiều nhớ ít, không tiến bộ
được. Học võ, không năng luyện tập, thì chỉ giỏi lý thuyết mà vụng thực
hành. Không thực hành thì võ-nghệ không còn là võ-nghệ nữa. Không cứ
học văn, học võ, học nghề gì cũng phải năng luyện tập thì mới chóng biết,
chóng quen. Quen là tài giỏi. Trăm hay không bằng tay quen.
Vắng đàn bà gà bới bếp. – Đàn bà nước ta thường chuyên lo việc bếp
nước. Hễ đàn bà đi vắng thì bếp nước không ai trông nom, gà tự do vào bới.
Câu này nêu công việc của người đàn bà trong gia đình. Ý nghĩa câu này
cũng na-ná ý nghĩa câu « vắng đàn bà quạnh bếp ».
