- Hê hê! - Mẹ khôn thật. Cái gì mẹ cũng muốn: Cả tuổi trẻ lẫn chúng
con.
- Nhưng nếu không có các con thôi mẹ không đồng ý.
- Có nghĩa là mẹ sẽ sống cuộc sống thứ hai cũng như cuộc sống thứ nhất.
- Nhưng con nói chuyện này với ý gì vậy?
- À con nói cho vui thôi... - Jenia trả lời lấp lửng nhưng đoạn cô thở dài
rồi giải thích: - Con nghĩ xem con người có nhiều đòi hỏi không?
- Cái đó còn tùy thuộc con người ấy là ai, Jenia ạ. Kẻ thì cần nhiều,
người thì lại không đòi hỏi gì.
- Con người là loài sinh vật tham lam. Đúng không hở mẹ? Có mấy cũng
không vừa... Cái đó thật là không tốt! Mà con cũng là đứa tham lam!
- Nhưng tại sao cái đó lại là không tốt?
- Lòng tham ấy à? Chứ sao! Lòng tham là một đặc tính đáng ghê tởm.
Lòng ghen, lòng tham, ích kỷ!
Bà Vera Gavrilovna đẩy chiếc váy đang khâu dở ra giữa bàn rồi ngồi
xuống.
- Mẹ cũng chẳng biết nữa, Jenia ạ. Liệu con có hiểu sai không? Có nhiều
loại lòng tham chứ. Con lúc nào cũng nhìn có một phía, phiến diện. Nếu
một người tham lam muốn tranh hết phần của những người khác thì hẳn là
xấu rồi. Nhưng, ngoài ra còn có những loại lòng tham khác nữa. Tham
công tiếc việc, tham học tập...
- Không, đó không phải là lòng tham. Mẹ có biết cái đó gọi là gì không?
Là lòng ham mê! Mẹ ơi, có đúng là trong mỗi con người đều có cái cá nhân
ích kỷ mà người này thì khuất phục được vì có lý chí, còn kẻ khác thì
không thể hoặc không muốn chống lại nó? Mẹ thấy thế nào?
- Mẹ chẳng biết... Theo mẹ, cái đó không phụ thuộc vào ý muốn của con
người mà phụ thuộc vào sự giáo dục, con người khi mới sinh ra đã có nhiều
tiềm năng.
- Nhiều tiềm năng? - Jenia ngạc nhiên hỏi. - có nghĩa là, theo mẹ, cả tính
ích kỷ, cả lòng tham, cả lòng ghen trong con người ta do bẩm sinh chứ gì?
