thế. Nhưng thực tế không phải như vậy.
Những người trong độ tuổi 20 thường rơi vào những hoàn cảnh sống mà họ
tưởng là ít chi phí và ít rủi ro, để rồi không thể thoát ra vài tháng hay vài
năm sau đó. Điều này cũng giống như đăng ký thẻ tín dụng với lãi suất 0%
trong năm đầu tiên. Sau 12 tháng, khi lãi suất tăng lên thành 23%, bạn cảm
thấy bị mắc kẹt vì số dư tài khoản của bạn quá cao để trả khoản lãi ấy và
bạn đã không kịp chuyển tiền từ tài khoản này sang một thẻ tín dụng lãi
suất thấp khác trước đó. Thực tế việc sống thử cũng tương tự như thế.
Trong kinh tế học hành vi, nó được gọi là “cầm chân khách hàng”.
Cầm chân là tình trạng giảm khả năng tìm kiếm của những lựa chọn khác,
hay thay đổi sang lựa chọn khác khi đã đầu tư. Số tiền đầu tư ban đầu, được
gọi là chi phí thiết lập, có thể lớn hay nhỏ. Một tờ đơn. Một mức phí mở tài
khoản. Sự phức tạp của việc mở tài khoản trực tuyến. Một khoản thanh toán
cho chiếc ô tô. Chi phí thiết lập càng cao càng khiến ta có ít xu hướng
chuyển sang trạng thái khác hơn. Nhưng ngay cả khoản đầu tư tối thiểu
cũng có thể dẫn đến tình huống bị cầm chân, đặc biệt khi ta phải đối mặt
với chi phí chuyển đổi.
Chi phí chuyển đổi – chính là thời gian, tiền bạc hay công sức cần để thay
đổi – thì phức tạp hơn. Khi ta đầu tư ban đầu thì chi phí chuyển đổi thường
là giả định và nằm trong thì tương lai. Vì vậy ta có xu hướng đánh giá thấp
chúng. Ta dễ dàng hình dung rằng mình sẽ chỉ cần làm một thẻ tín dụng
khác hoặc chấm dứt hợp đồng thuê khi đến hạn. Vấn đề là khi đến hạn, chi
phí chuyển đổi bỗng lớn hơn lúc còn ở phía xa rất nhiều.
Sống thử cũng chứa đầy những chi phí thiết lập và chuyển đổi, những thành
phần căn bản của việc bị cầm chân. Chuyển đến sống cùng nhau có thể rất
vui vẻ, kinh tế và chi phí thiết lập được đan xen vào một cách tinh vi. Sau
nhiều năm sống giữa đống đồ đạc cũ kỹ của đứa bạn cùng phòng, ta sẽ vui
vẻ chia đôi tiền thuê căn hộ một phòng ngủ xinh xắn. Các cặp đôi chia sẻ
wifi và đám thú cưng đồng thời cùng nhau mua sắm đồ nội thất mới. Về
