được hưởng một chế độ chung. Đàn ông 60 tuổi được hưởng trợ cấp nếu có
25 năm hoạt động ăn lương, đàn bà thì 55 tuổi, với 20 năm. Đối với những
công việc nặng nhọc, chế độ nghỉ hưu được ấn định đối với nam giới 50
tuổi có 20 năm hoạt động ăn lương, đối với phụ nữ 45 tuổi có 15 năm.
Vượt quá ít nhất 10 năm đối với số năm lao động bắt buộc thì được tăng
thêm phụ cấp. Ngân sách trợ cấp của Nhà nước, 2,9 tỷ rúp năm 1955 được
nâng lên theo một đạo luật năm 1956; năm 1965 là 10,5 tỷ rúp.
Tiền công càng thấp, thì hệ số được áp dụng để tính trợ cấp càng cao;
cho tới mức lương tháng là 35 rúp người lĩnh trợ cấp được hưởng 100%;
trên 100 rúp thì chỉ hưởng một nửa. Trợ cấp tối đa được quy định là 120
rúp. Những người được hưởng trợ cấp có quyền làm việc cho tới mức tiền
công tháng 100 rúp; công việc của họ do các ủy ban của Bảo hiểm xã hội
kiểm soát; khoảng 2% người nghỉ hưu làm việc (kể cả các thành viên nông
trường tập thể).
Theo truyền thống, kể cả ở thành phố, bố mẹ già ở với con cái. Người
ta khuyến khích giải pháp này ở tất cả các nước xã hội chủ nghĩa do tình
hình khủng hoảng nhà ở. Phụ nữ làm việc ở đây theo một tỷ lệ rất lớn. Họ
được nghỉ hưu sớm hơn đàn ông để cho những người bà được hưởng trợ
cấp thay thế bà mẹ ở nhà. Tôi đã nêu lên những điều bất lợi của công thức
này. Một người bà mà đảm nhận nhiệm cụ của người mẹ thì ít được tiền
thưởng thêm, và chỉ là một người thay thế, quyền lực không vững chắc.
Những đứa trẻ có thể bị tách ra, chẳng hạn khi cặp vợ chồng trẻ đến một
nơi xa người bà không thể đi theo. Nhưng ít nhất, người già không phải
sống những ngày cuối đời trong cảnh cô đơn.
Vả lại, ở Liên Xô, họ cũng có thể sống riêng. Những năm gần đây,
một số đông người già ở các tầng dưới những khu nhà đặc biệt. Có nhiều
ngôi nhà nghỉ hưu nói chung nằm ở những khu vực ngoại thành. Ở phần
lớn những ngôi nhà này, chỉ có tiện nghi ở mức vừa phải, nhưng có nhiều
hoạt động văn hóa và trò chơi giải trí. Người già ít bị gia đình và xã hội bỏ
rơi hơn so với chúng ta.
