mà từ cái đó, người ta xuất phát và phải vượt qua để tồn tại. Tình hình ấy là
xác thực đối với mọi lớp tuổi. Tôi tiếp thu của quá khứ những cơ chế được
lắp đặt trong cơ thể mình, những công cụ văn hóa mình sử dụng, tri thức và
cả những sự dốt nát của mình, những mối quan hệ của mình với người
khác, công việc và nghĩa vụ của mình. Tất cả những gì tôi từng làm đều bị
quá khứ chiếm lại và được vật thể hóa (chosifier) dưới dạng cái thực tiễn-
trơ ì (pratico-inerte). Sartre gọi thực tiễn-trơ ì ấy là tập hợp những sự vật
mang dấu ấn hoạt động của con người và những con người được xác định
bởi mối quan hệ của họ với những sự vật ấy; theo tôi, thực tiễn-trơ ì, là tập
hợp những cuốn sách tôi đã viết và giờ đây tạo nên, bên ngoài tôi, sự
nghiệp sáng tác của mình và xác định mình là tác giả của chúng: “Tôi là
những gì mình đã làm và thoát ra khỏi mình trong lúc tạo lập nên tôi ngay
tức thời như một người khác”.
Qua hoạt động biến đổi thế giới (praxis)
của mình, mọi người đều thực hiện quá trình khách thể của mình trên thế
giới và tự tha hóa mình trong đó. Họ tự tạo cho mình những quyền lợi.
Quyền lợi, là “thực thể trọn vẹn ngoài tôi ra như một sự vật chừng nào nó
quy định hoạt động biến đổi thế giới như một yêu cầu triệt để
”. Lợi ích
của nhà điền chủ, là ruộng đất của họ mà thông thường họ coi trọng hơn cả
chính cuộc sống của mình.
Càng có tuổi, thì trọng lượng của cái thực tiễn-trơ ì càng đè nặng lên
người ta. Gorz đã chứng minh đầy đủ điều đó trong cuốn Quá trình già lão.
Ông xác định tuổi trẻ là “một sự trơ ì nhỏ hơn phải khuấy động”. Trở thành
một người trưởng thành, là trở thành một người khác đối với những người
khác: một cá nhân được xác định bởi nghề nghiệp của mình. Từ nay, tương
lai mà người ấy từng tự do lựa chọn, xuất hiện như là cái tất yếu chờ đón
mình; người đó cho quá khứ là một quá trình tha hóa. Cuộc đời của mình,
là “một cuộc đời diễn ra ở bên ngoài, trong các sự vật, giống như thực thể
bên ngoài của tôi và đã mất đi, không còn nữa đối với bản thân mình”. Các
dự kiến trở nên cứng nhắc. Lối miêu tả này thích hợp với tuổi già: lớp tuổi
này còn nặng nề hơn cả lớp tuổi trưởng thành. Cả một cuộc đời dài lâu
đọng lại phía sau ta và cầm tù ta. Các yêu cầu tăng lên nhiều, và mặt trái
