– ... Cho kịp buổi chợ Ải Khẩu mà...
Tiếng ai như tiếng mẹ Mã Hợp. Nghe kỹ, thì ra tiếng mẹ thật. Mẹ lên đây
từ lúc nào!
Mẹ đi từ lúc sáng sớm. Nhà vắng không có ai. Bốn phía về nói hốt hoảng
nói lính sắp lên lùng hang Áng Cúm. Việc bí mật, tưởng không ai biết,
nhưng thật thì cả xóm Lũng Nghìu đều mang máng trên Áng Cúm có gì lạ,
nên bây giờ người ta lo sợ về kháo lên như thế. Mẹ lật đật đi ngay. Mẹ kiếm
bó củi vác như mọi người đi rừng. Mẹ đã lên từ lâu. Nêu lính không đi
sớm, có khi mẹ đã tới hang. Bây giờ thấy chúng nó lên nhanh, mẹ mới
bước quay lại, tìm cách cản chậm. Mẹ còng rạp. Bó củi trĩu lưng, như đội
cái mai rùa. Quả nhiên, một lúc lâu mới thấy bọn lính nhô ra. Chúng vướng
bà cụ, chững lại, bây giờ mới đi được.
Cuối cùng, Mã Hợp và Thụ đã tới trước mặt bọn lính Quốc dân đảng.
Bài trưởng bước lên, quát:
– Thằng kia...
Mã Hợp dõng dạc:
– Tôi đi hái củi mà.
Hương trưởng dắt con ngựa. Không dám hỏi trước mặt bài trưởng, sợ
phạm lỗi, nó cứ lẩm bẩm, cau có một mình:
– Đứa nào cũng hái củi... hái củi... Con mụ già kia...
Tên dinh trưởng
sấn tới, hét:
– Hai thằng này làm cộng sản trên Áng Cúm...
Rồi quay lại, túm ngực áo thôn trưởng, hất hàm hỏi:
– Phải những thằng này là cộng sả
Bấy giờ thôn trưởng mới ngẩng mặt. Người thôn trưởng trừng trừng nhìn
Thụ. Thôn trưởng đã nhận ra đứng trước mặt mình là cái người ở Long
Châu dạo trước về Lũng Nghìu tìm tắc kè ngâm rượu. Người này... nhưng
rồi thôn trưởng điềm nhiên, quay mặt vào vách núi, nói khẽ:
