Thụ nói:
– Chỉ có một thằng Mạo, một thằng Noãn cam lòng làm chó thế thôi.
Không đáng lo, Mã Hợp ạ. Một người không tốt, nhưng ta có trăm ngưòi
tốt. Sự thật như thế đấy. Hôm nay chúng mình ăn cơm sớm, rồi sang Khơ
Đa. Đêm nay, chúng ta làm lễ truy điệu đồng chí Sảo Kinh, rồi các tổ bên
Khơ Đa đi đấu tranh cho thằng Tây biết, cách mệnh đã nổi lên rồi, không
bao giờ nó vật nổi cách mệnh đâu.
***
Sáng đã lâu. Nhưng từ xóm Khơ Đa xuống cầu Tà Lài còn sương toả mù
mịt. Những đám khói đốt sưởi đêm qua đọng lại, thành làn sương đặc
quyện từ mặt suối Lũng Lừ lên các lán phu làm đường ở ven chân núi.
Tháng bảy “lá ngô héo, người già chết”, u uất, nặng, người đi xa càng
nhớ nhà. Hôm kia, hôm qua đều có đám ma phu Bắc Giang chết.
Dọc đường lên Nà Sầm, qu Tà Lài, chỗ có hầm xe hoả, các lán của phu
làm đường tụ lại đấy. Ngày mai vẫn làm đây hay đi Bản Dạt, lên Nam
Quan. Ai biết. Lại làm hầm hay làm đường. Không biết. Phu các châu phải
đi dòng ba bốn tháng liền rồi.
Chiều hôm qua, có phu mới đến. Tiếng xì xào hỏi người châu nào, người
châu nào, nhưng không ai biết. Có thay phu cho về không, không ai biết
nốt. Cả mấy trăm phu mộ dưới xuôi lên cũng liên miên rải ra mặt đường
hàng năm nay, ăn ngủ cứ rúc ráy vào chân núi, bây giờ cũng đến cả Tà Lài.
Có tiếng đồn rằng chủ thầu đường hầm Tà Lài chỉ mất hai phát mìn đáp
vào cái núi đã rỗng sẵn, được không mấy vạn bạc của Tây. Chủ thầu sướng
quá, vác tiền về Lạng Sơn ăn chơi phát rồ lên rồi. Phải thế hay không?
Nhưng phải thế hay không thì ở các trạm phu đắp đường và phu đập đá làm
hầm Tà Lài vẫn chẳng có gì khác. Nhà thầu hẹn một năm hai lần phát quần
áo mà tháng bảy đã qua, chân tay làm đá như bị dao cắt. Mấy hôm lại phải
khiêng người đi nhà thương vì đá bắn vào thủng mắt. Quần áo rách bươm,
chẳng thấy cai sú nào ỡi ơi đến.
