– Xưởng máy này, anh Tân với tôi bỏ tiền ra bảo lĩnh để người ta bán
chịu, còn tôi đứng tên mua, làm được thì anh em được hưởng mà có gì trắc
trở, nếu chủ máy kiện thì tôi đi tù. Tôi phải có quyền chứ.
Không ai nói nữa, lẳng lặng sửa soạn dọn xưởng. Vả lại, câu chuyện
cũng thật khó bàn. Thụ như Chi, những người tay trắng, lại mới đến, không
biết nói thế nào. Họ im. Nhưng trong bụng cũng không thích mà không nói
ra. Như vậy, Long Châu không còn anh em ở nữa.
Mấy hôm sau, Hùng ở Cao Bằng ra. Hùng lấy tiếng là đi mua tơ về Hoà
An bán, nhưng kỳ tình còn mưu nhiều chuyện bí mật. Hùng ra Long Châu,
có khi đi Nam Ninh. Những câu chuyện tâm sự, ba người thường hay bàn
vói nhau. Một lần, Hùng bảo:
– Ở Hoà An, cả ở Đông Khê bây giờ mình đã tổ chức vào Thanh niên
hết. Cả Cao Bằng, cả Lạng Sơn nữa. Cách mệnh ở mình chứ ở đâu, mình tổ
chức ra cách mệnh. Phải làm thế mới được.
Câu nói ấy làm Thụ nghĩ nhiều.
Ngay hôm ấy, Hùng và Chi, Thụ, lại cả Tư, bốn người đi chợ Long
Châu. Chợ hồi này vắng. Các làng sợ có loạn sẽ vỡ chợ nên không dám lên.
Chợ vắng người mua bán thì càng nhiều ăn mày. Chỉ một người gánh củi
bán ế hôm trước thì hôm sau đã thành ăn mày rồi. Lúc đầu người ăn mày
còn ngồi xin ăn, vài hôm nữa chỉ nằm ngóc đầu kêu, rồi một hôm chết.
Cả bọn tìm một quán cơm có bán vịt quay họ vẫn quen đến. Nhưng
người đứng xin đợi đầy cửa, như đợi phát chẩn. Lão chủ quán đã đóng cửa,
chuồn ngõ sau, về quê đã mấy hôm rồi mà ăn mày vẫn chực đông ở đấy.
Hùng nói:
– Ở chợ Nước Hai bên Cao Bằng bây giờ còn thương tâm hơn nữa kia.
Người Kinh đói đem con lên ngược bán, người Mán hiếm hoi đi mua trẻ
con. Ngày phiên thì chợ Nước Hai, chợ Nguyên Bình, chợ tỉnh chỗ bán trẻ
con đông như chỗ bán lợn. Nước ta mòn mỏi lắm rồi, các anh ơ
Thụ nói dứt khoát:
