TƯƠNG LAI CỦA MỘT ẢO TƯỞNG - Trang 101

nhân. Gót của chúng tôi, “Lý trí” - λόγος - logos [2] sẽ đáp ứng bất kỳ điều
nào trong những mong muốn này khi tự nhiên bên ngoài chúng ta cho phép,
nhưng ông ta sẽ làm điều đó rất dần dần, chỉ trong tương lai không thấy
trước được, và cho một thế hệ mới của con người.
Ông sẽ không hứa hẹn bồi thường cho chúng tôi, những người chịu thương
đau từ đời sống. Trên đường đi đến mục tiêu xa xôi này, những giáo lý tôn
giáo của bạn sẽ phải bị bỏ đi, bất kể những nỗ lực đầu tiên thành công hay
không, hay liệu những thay thế đầu tiên chứng minh là không giữ vững
được.
Bạn biết tại sao: trong thời gian, về lâu về dài, không có gì có thể đứng vững
chống lại được lý trí và kinh nghiệm, và sự mâu thuẫn vốn tôn giáo cung cấp
cho cả hai là tất cả hết sức mong manh. Ngay cả những ý tưởng tôn giáo tinh
lọc cũng không thể thoát khỏi số phận này, miễn chừng nào chúng cố gắng
để giữ lại bất cứ gì từ sự an ủi của tôn giáo. Không nghi ngờ gì nếu chúng tự
giới hạn chúng vào một niềm tin ở một hữu thể tinh thần cao hơn, hữu thể
này có những phẩm chất không xác định được, và có những cứu cánh không
thể nhận thức được, chúng sẽ có bằng chứng chống lại thách thức của khoa
học, nhưng sau đó chúng cũng sẽ mất sự nắm giữ của chúng với sự quan tâm
của con người.
Và thứ hai: quan sát sự khác biệt giữa thái độ của bạn và của tôi với những
ảo tưởng. Bạn phải bảo vệ những ảo tưởng tôn giáo bằng tất cả sức lực mạnh
mẽ của bạn. Nếu nó trở nên mất uy tín - và thực sự mối đe dọa với nó là đủ
lớn lao - sau đó thế giới của bạn sụp đổ. Không gì còn lại cho bạn, nhưng
chỉ tuyệt vọng về tất cả mọi thứ, về văn minh và tương lai của nhân loại. Từ
trói buộc đó, tôi, chúng ta thì tự do. Vì chúng tôi đã chuẩn bị để từ bỏ một
phần lớn gồm những mong muốn trẻ con của chúng tôi, chúng tôi có thể
chịu đựng được, nếu một vài trong số những kỳ vọng của chúng ta hóa ra là
ảo tưởng.
Giáo dục được giải thoát khỏi gánh nặng của những học thuyết tôn giáo, nó
có thể là, sẽ không tác động thay đổi nhiều lắm trong bản chất tâm lý của
con người. Vị Gót Lý trí (logos) của chúng tôi, có lẽ không phải là một vị rất
toàn năng, và ông chỉ có thể thực hiện một phần nhỏ của những gì những