Sáng hôm sau, cô giáo Thu chuẩn bị về quê. Lớp học đã nghỉ, chỉ
có vài ba đứa học sinh thỉnh thoảng đến xin bài về học trong dịp
nghỉ Tết. Cô giáo Kiểm dặn dò chúng. Ngày xưa, khi còn đi dạy học ở
vùng núi Tây Bắc, tôi đã hiểu tâm trạng của các thày cô giáo miền
xuôi lên dạy học ở miền núi vào những ngày này. Lòng dạ rối bời cứ
như lửa đốt, sắm sửa quà Tết, gói ghém đồ đạc, mong chờ kỳ
lương cuối cùng trong năm, bóng dáng của người thân cứ hiện rõ
dần... Ôi tuổi trẻ phiêu lưu và ngốc nghếch! Ngươi chẳng sợ gì gian
khó, chẳng sợ gì cô đơn, dòng máu chảy trong huyết quản của ngươi
mới mạnh làm sao, những chân trời nào và ánh mắt nào vẫy gọi?
Giọng cười nào, tiếng hát nào, giấc mơ nào của ngươi cũng đều
nồng nàn vẻ đẹp thuần khiết hiến tặng cho cuộc đời, cho con
người... mà người thì thường là bạc như vôi, còn đời thì ngắn...
Nhưng chẳng sao, chẳng sao cả, những lớp người kế tục nhau như
những đợt sóng bên ngoài trùng khơi...
Cô giáo Kiểm cho một học sinh dẫn tôi đi vào trong bản. Cơ bản
đều nghèo, cũng có người nghiện thuốc phiện. Tôi rẽ vào một ngôi
nhà trên núi, thấy một người đàn ông người Mông trạc 50 tuổi đang
vật vã vì đói thuốc. Chị vợ đang ngồi giã mèn mén. Thấy tôi vào,
họ cũng mặc kệ. Tôi lân la hỏi chuyện người vợ. Tôi nhìn thấy trong
chạn bát có một pho tượng Phật nhỏ bằng đồng đen thui. Pho tượng
rất lạ, đó là hình hai mặt Quan Thế Âm Bồ Tát ngồi trên toà sen
đặt trên đống tiền và trên đĩnh vàng, có mấy chữ Hán, tôi chỉ đọc
được bốn chữ: “Quan Âm chỉ lộ”. Tượng Quan Thế Âm tôi đã thấy
nhiều, nhưng tượng được đặt trên một đống tiền và vàng thì chưa
từng thấy. Tôi đoán đây là tượng của một thương gia nào đó, có thể
được đúc riêng nhân kỷ niệm mừng sinh nhật hoặc mừng tân gia cho
ai đó. Pho tượng trông rất có thần, đường nét tinh tế, không cổ
lắm nhưng rõ ràng không phải tượng mới. Trong ruột bức tượng, có
lẽ người ta có yểm bùa và cho vào đó những viên sỏi kỳ lạ, lắc lên
nghe lạo xạo.
