S
14
CÔ BÉ EVANGELINE
ông Mississipi! Cây đũa thần nào đã thay đổi cảnh tượng con
sông Mississipi, từ ngày nhà văn Chateaubriand
sông dũng mãnh ấy trong lời văn trữ tình. Con sông lúc đó chảy
qua những vùng hoang vu xanh ngắt một màu, chỉ có độc loài dã
thú.
Hình như chỉ trong khoảnh khắc, cảnh thần tiên ấy biến thành
một sự thật cũng không kém diệu kì mấy chút. Có con sông nào khác
tải ra biển cả biết bao của cải vô cùng phong phú của những xứ sở ở
giữa miền nhiệt đới và hai cực của trái đất như thế không? Dòng
nước cuồn cuộn kia đúng là hình ảnh tượng trưng cho nền thương
mại của một giống người có nghị lực, ít thấy ở thế giới cũ. Trời! Tại
sao những lớp sóng ấy cũng phải mang theo nó một thứ hàng hóa vô
cùng kinh khủng: nước mắt của kẻ bị đàn áp, tiếng thở dài của những
người cùng cực, tiếng cầu khẩn của những người dốt nát, tuyệt vọng?
Những tia nắng chênh chếch buổi chiều tà chiếu sáng dòng sông
rộng như cái eo biển; những cây sậy rung rinh, những cây trắc bá cao
và đen ngòm, phủ đầy rêu như phủ khăn tang, bây giờ vàng chói lên
trong nắng chiều; con tàu nặng trĩu vẫn mải miết chạy.
Từ xa nhìn con tàu, nó giống như một đống lù lù màu xám vì nó
chở trên boong không biết bao nhiêu kiện bông. Ở tít cao trên boong
thượng, bác Tom đã thu dọn được một chỗ trú, giữa những kiện hàng
vừa bốc từ các đồn điền ven sông ấy xuống.
Một mặt, nhờ những lời căn dặn của ông Shelby, một mặt khác,
nhờ tính tình điềm đạm và chín chắn của bác, bác Tom dần dần
chiếm được lòng tin cậy của Haley, vốn là kẻ rất đa nghi.
Thoạt tiên, ban ngày thằng buôn người còn giám sát bác rất ngặt,
đến đêm, nó không bao giờ cho bác ngủ mà không bắt đeo xiềng.
Nhưng nhờ lòng nhẫn nại và tính tình ngay thẳng của bác, về sau bác
