Shimamura, sau một tuần trượt tuyết, trở về trạm suối nước nóng nghỉ
ngơi, chàng như Thúc Sinh, chỉ muốn tìm đến một cô gái làng chơi để tiêu
khiển, và cũng không muốn dây dưa phiền toái, vì có ý định sau này sẽ dẫn
vợ con lên nghỉ ở miền núi này. Còn, Komako, Komako là tấm "lòng trinh"
còn sót lại của một thời "vàng son" mà người kỹ nữ có thể gieo nghệ thuật
cầm ca trên cuộc sống.. Komako là ngọn lửa cuối cùng của một nghề sắp
tàn. Nàng mang tâm hồn thuần tuý geisha, nàng là "Bến Tầm Dương canh
khuya đưa khách" trong không gian "quạnh hơi thu lau lách đìu hiu". Nàng
là cả một trời Đông về chiều trước cơn gió Tây thổi mạnh. Nàng là chút dư
hương cuối cùng của một ngành nghệ thuật sắp tàn phai, chập chờn trong
buổi giao thời.
Trường canh thứ nhì: Tiếng đàn Komako.
Khi Shimamura trở lại xứ tuyết lần thứ nhì, chàng gặp Yôko trên tàu.
Hình ảnh Yôko trong những phút đầu, đã xóa đi hình ảnh Komako trong óc
chàng. Chàng đến lữ điếm "gọi" Komako - nay đã trở thành geisha chuyên
nghiệp - ra tiếp khách. Nhưng tiếng đàn của Komako - lại một lần nữa -
đưa Shimamura vào đam mê, vào tình yêu, không sao cưỡng lại được.
Tiếng đàn có mãnh lực phù thủy. Hình ảnh Yôko xa dần. Tiếng hát nhân
ngư tiêu diệt những chống cự cuối cùng: Shimamura nghiêng mình trước
đắm say, bó tay trước định mệnh huyền hoặc, mặc cho tiếng đàn hát sai
khiến chàng trở lại thế giới bí mật của tình yêu:
"Nàng bắt đầu dạo bản Kanjincho.
Shimamura đột nhiên cảm thấy như bị điện giật, luồng điện chạy khắp cơ
thể khiến chàng rùng mình nổi da gà đến gáy. Như thể những nốt nhạc đầu
tiên đã đào một rãnh sâu trong gan ruột chàng cho tiếng đàn shamisen đổ
vào trong đó. Không còn ngạc nhiên nữa mà nỗi kinh ngạc làm chàng
choáng váng sây sẩm như bị trúng đạn. Một thứ tình cảm thiêng liêng gần
như sùng bái, kéo chàng đi, trượt ngã, chìm nghỉm dưới một bể luyến tiếc,
ngậm ngùi, không thể cưỡng lại được. Chàng sung sướng đầu hàng vô điều
