mỗi truyện chỉ vài trang, nhỏ xinh như một bài thơ về những điều bất chợt,
nhưng lại chứa đựng nhiều triết lí sâu xa về vũ trụ và con người.
Thơ Haiku ngắn gọn hàm súc, một bài thơ chỉ có ba câu, mười bảy âm
tiết, thường diễn tả một ấn tượng, một trạng thái tâm hồn thông qua một âm
thanh, hình ảnh... Thể thơ này ý ở ngoài lời, trọng tâm thơ là cái mà người
đọc cảm thấy chứ không phải đọc được, không nằm trong câu chữ mà nằm
trong cái nó để trống...
Cũng như vậy, truyện-trong-lòng-bàn-tay của Kawabata với dung lượng
chỉ vài trang, chính là những lát cắt của cuộc sống, được gửi gắm nhiều ý
tưởng sâu kín không nằm trong truyện.
Mảng truyện này toàn truyện không có chuyện, với những cái kết lửng lơ
gợi mở nhiều suy tưởng cho độc giả. Truyện Mái nhà viết năm 1928 là một
ẩn ý mang đậm tính triết lí. Câu chuyện chỉ hai trang, kể về một người đàn
ông dẫn người vợ bị mù của mình đi xem ngôi nhà mới, nhưng thật diệu kì,
bằng sự thay đổi về khung cảnh và tình yêu, “người phụ nữ đã nhanh nhẹn
đi thẳng qua ngôi nhà lạ như một cô gái có thể nhìn thấy tất cả.”. Ngay mở
đầu tác phẩm, Kawabata cũng đã có lời dẫn giải : “Sự mù lòa mà tôi nói
đến ở đây không chỉ có nghĩa là sự mù lòa của đôi mắt.”
điều mà tác giả muốn gửi gắm chính là sự mù lòa của đôi mắt không đồng
nghĩa với sự mù lòa về tâm hồn, nếu được khải thị bằng tình người thì bất
kì ai cũng có thể nhận biết được thế giới với những điều trong sáng. Nhiều
lần Kawabata khẳng định, những truyện cực ngắn đó là sự kết tinh nghệ
thuật của ông, chúng là những vật mẫu được thu nhỏ đầy ý nghĩa và rất
được ông ưa thích.
Cái “chân không, trống vắng” của thơ Haiku cũng hiện hữu trong nhiều
tiểu thuyết của ông, nơi độc giả thường bắt gặp những quang cảnh bao la,
tĩnh lặng của thiên nhiên, khoảnh khắc trầm tư suy tưởng của con người...
Cái “chất” đó là chất nền của văn minh Phương Đông, phát triển trên cơ sở
lấy thiên nhiên làm gốc.
