thành A Quây, và viết tắt là AQ vậy. Như thế, tôi đã nhắm mắt làm theo
bọn Tân thanh niên, trong lòng cũng hết sức áy náy, nhưng cậu Tú còn bí
nữa là tôi đây, biết làm thế nào?
-----
(9) Đoạn này nói rõ người bần cố nông không phải chỉ bị bóc lột về
kinh tế. Mặc dù AQ "vốn là bà con với cụ Triệu", nhưng vì nghèo đói, nên
cũng không được nhận là họ Triệu, họ của tên địa chủ giàu có nhất làng
Mùi. Người nghèo hèn thì mất cả họ.
(10) Điều này nói rõ bọn hào lý trong làng chính là tay sai của bọn địa
chủ để áp bức nông dân.
(11) Viết theo chữ Trung Quốc.
(12) Theo tiếng Trung Quốc thì chữ Quí và Quế đều đọc âm Quây cả.
(13) Trần Độc Tú cực lực chủ trương bỏ hẳn cách viết chữ Hán mà
viết theo mẫu tự Latinh. Hồi đó, Lỗ Tấn cũng từng chủ trương như vậy.
Đây chỉ là nhân tiện viết mấy câu để châm biếm những khối óc bảo thủ
không muốn thay đổi.
Bốn là quê quán AQ. Nếu như y là người họ Triệu thì theo thói quen
hay xưng quận vọng, có thể chiếu theo chỗ chú giải trong cuốn Quận danh
bách gia tính (14) mà nói rằng: y là người "Thiên Thủy, miền Lũng Tây".
Nhưng đáng tiếc, AQ họ gì chưa rõ lắm, thì quê quán y ở đâu cũng chưa có
thể định được. Tiếng rằng AQ bình sinh vẫn trú ngụ ở làng Mùi, nhưng y
lại cứ luôn luôn đi ngủ trọ đâu đâu ấy. Thành thử không thể nói y là người
làng Mùi được. Nếu nói là người làng Mùi thì trái với phép viết sử.
Một điều an ủi cho tôi là A (15)thì đúng hết sức, quyết không mắc vào
khuyết điểm vơ quàng vơ xiên, có thể đưa ra tuyên bố cùng các nhà thông
thái được. Còn như những việc khác, thì kẻ thiển học này không dám xuyên
