mũi thanh thanh, linh động như hai cánh bướm, hít đầy không khí trong lúc
chạy, con Akmai có giá trị lớn bằng cả một đàn. Người ta sẵn sàng đánh đổi
hàng chục lạc đà con để lấy con lạc đà cái đi giỏi, bước nhanh này làm
giống. Đây là của báu cuối cùng, giá trị như vàng trong tay bà Ana -
Najman, là ký ức cuối cùng về sự giàu có trước đây của bà. Mọi thứ khác
đều đã đội nón ra đi dễ dàng, nào trả các khoản nợ, nào làm ma chồng con
dịp bốn mươi ngày và cúng giỗ hàng năm… Cách đây ít lâu, vì quá đau
khổ, bà đã bỏ hết số tiền dành dụm được làm một bữa giỗ đứa con trai, thật
to, mời tất cả bà con thuộc bộ tộc Najman trong vùng tới dự.
Rạng sáng, bà Ana - Najman ra khỏi căn lều, sẵn sàng lên đường. Bà
dừng ở cửa, đưa mắt nhìn từ biệt khu lều trại còn đang say ngủ. Ana -
Najman vẫn còn giữ được vẻ đẹp và sự cân đối ngày trước. Bà thắt một cái
dây lưng đúng như khi lên đường đi xa, đi ủng, mặc quần sharova rộng ống,
áo kamzol không có tay choàng bên ngoài áo dài, cuối cùng là chiếc áo
khoác quàng vai. Bà chít một chiếc khăn vuông trắng, thắt nút sau gáy. Đêm
qua bà đã quyết định như vậy trong khi nghỉ ngơi – nếu còn hy vọng đứa
con sống sót thì không nên chít khăn tang màu đen, còn nếu hết hy vọng, thì
có thừa thời gian để chít lại tấm khăn đen muôn thuở.
Ánh bình minh còn chưa tỏ, tạm giấu những sợi tóc bạc và những nếp
nhăn đau khổ hằn sâu trên khuôn mặt người mẹ. Cặp mắt bà bỗng nhoè ướt,
bà thở dài não nuột. Bà đâu ngờ sẽ phải chịu đựng cảnh này, nhưng rồi bà
lấy lại tinh thần. Bà thì thầm câu đầu tiên trong bài nguyện: ‘Ashvadan lia
illa hil - alla’
, rồi quả quyết tiến lại chỗ con lạc đà, bắt nó quỳ xuống. Con
Akmai hục hặc một chút cho ra vẻ, miệng khẽ hí vài tiếng, rồi thong thả
quỳ xuống. Bà Ana - Najman vắt ngay cái túi qua yên, leo lên lưng, thúc
khẽ vào sườn nó, và Akmai đứng dậy, đưa bà chủ lên cao hẳn khỏi mặt đất.
Bây giờ con Akmai đã hiểu rằng nó phải đi xa…
Không ai trong bản biết chuyến đi của bà Ana - Najman, trừ cô em họ
ngái ngủ giúp việc trong nhà chốc chốc lại ngáp dài, không ai tiễn chân bà
vào giờ này. Tối qua bà bảo cô em họ rằng bà sẽ đi thăm mấy người bạn gái
