biểu-hiện ảo-hóa làm thực-tại tuyệt-đối. Vật tự nó không thể sinh được tâm
mà tâm cũng không sinh được vật, chừng nào vật với tâm ly-khai đoạn-
tuyệt với cái thực-thể siêu-nhiên nguyên-thủy. Muốn sinh-thành thì tất phải
có sự hòa-hợp, đã hòa-hợp thì không còn xung-đột mâu-thuẫn. Vậy ở bình-
diện mâu-thuẫn, đối-đãi của vật-tâm thì không thể sinh-thành. Cái khả-năng
sinh-thành phải thuộc về cái Lý Duy-Nhất sáng-tạo ở trên bình-diện mâu-
thuẫn, đối đãi, Âm-Dương hay Vật-Tâm.
Vì không hiểu cái lý uyên-thâm ấy, cho nên chủ-nghĩa duy-vật biện-
chứng muốn giải-quyết sự mâu-thuẫn của thế-giới bằng một sự lấy Vật mà
trừ bỏ Tâm. Tâm là cái bóng của Vật thì làm gì còn có sự sinh-thành biện-
chứng nữa. Vậy nếu thực-tại còn là thực-tại vận-động biện-chứng thì biện-
chứng ấy không có thể là duy-vật được. Đã duy-vật thì hết biện-chứng mà
đã biện-chứng thì không phải là duy-vật. Biện chứng mâu-thuẫn là theo
quan-điểm trí-thức của chúng ta, còn ở tại bản thể siêu-nhiên thì cuộc sinh-
thành tạo-hóa tự nó không có gì là mâu-thuẫn biện-chứng cả. Chúng ta
không có thể quan-niệm lý mâu-thuẫn biện chứng như là một nguyên-lý
tuyệt-đối mà chỉ là hình-ảnh cách-thức biểu-hiện của một cái lý siêu-nhiên
ở ý-thức nhân-loại hiện-tại.
Bởi vậy mà triết-lý nhất-nguyên Mác-Xít duy-vật thực không phải là
bạn đồng-minh của Đạo-học truyền-thống Á-Châu, vì một đàng thì phản
truyền-thống, một đàng căn-bản truyền-thống, một đàng duy-vật, một đàng
siêu-nhiên, một đàng chỉ quan-niệm có biến-đổi, một đàng tin vào Bản-thể
Lý-tính tồn-tại trường-cửu.
Chủ nghĩa Mác-Xít vốn là sản-phẩm của hoàn-cảnh địa-lý khí-hậu
Tây-phương xuất-hiện ra giữa trạng-huống giai-cấp tương-tranh của xã-hội
công nghệ « giao-tranh-lợi », mà giá trị con người không hơn gì một cái
máy. Chủ-nghĩa Mác-Xít tưởng có thể giải-quyết được sự mâu-thuẫn ấy
bằng chế-độ xã-hội thống-trị độc-tài của giai-cấp vô sản diệt trừ giai-cấp
tư-bản ở phương-diện chính-trị. Làm như thế vì chủ-nghĩa Mác-Xít ở
phương-diện tư-tưởng đã giải-quyết sự mâu-thuẫn bằng cách lấy « Vật sinh
Tâm ». Nhưng « Vật sinh Tâm » hay « Tâm sinh Vật » thì cũng chỉ là
