kia - biến nó thành kẻ tiên phong trong Mạng Không gian Sâu (Deep space
Network) ngày nay, được dùng cho mục đích lần theo dấu các tàu thăm dò
không gian của hành tinh.
Một dạng kính viễn vọng vô tuyến khác là giao thoa kế, bao gồm các
dãy ăngten chảo y như nhau, rải khắp các vạt đất đồng quê và kết nối bằng
điện với nhau để cùng phối hợp làm việc. Kết quả thu được là một hình ảnh
thống nhất, mạch lạc, độ phân giải cực cao của các vật thể vũ trụ phát ra
sóng vô tuyến. “Ta cỡ khủng” vốn đã là phương châm bất thành văn cho
kính viễn vọng từ rất lâu trước khi ngành công nghiệp thức ăn nhanh chiếm
dụng khẩu hiệu này, các giao thoa kế tự chúng vẫn tập hợp thành cả một
nhóm loại quá khổ. Một trong số đấy, dãy lòng chảo vô tuyến rất lớn nằm
gần Socorro, New Mexico, mang cái tên chính thức là Dãy Kính Rất Lớn
(Very Large Array), với hai mươi bảy lòng chảo 8,5 mét bố trí theo các
đường ray trải dài 38 kilômét hoang mạc. Đài quan trắc này đậm tính vũ trụ
đến nỗi nó xuất hiện như phông nền trong các phim 2010: The Year We
Make Contact (1984), Contact (1997) và Transformers (2007). Ngoài ra còn
có Dãy Kính Đường Cơ Sở Rất Dài (Very Long Baseline Array), với mười
ăngten chảo kích cỡ 8,5 mét phủ khắp 8.000 kilômét từ Hawaii đến quần đảo
Virgin, tạo nên độ phân giải cao nhất trong tất cả kính viễn vọng trên thế
giới.
Trong dải vi sóng, còn khá mới mẻ đối với giao thoa kế, ta có sáu mươi
sáu ăngten thuộc ALMA, Dãy Kính Lớn Bước Sóng Milimét Atacama
(Atacama Large Millimeter Array), trên dãy Andes heo hút ở Bắc Chile.
Tinh chỉnh sao cho phù hợp với những bước sóng phân bố trải dài từ các giá
trị phân số của một milimét cho đến vài xentimét, ALMA giúp các nhà vật
lý thiên văn tiếp cận với hình ảnh độ phân giải cao của các nhóm hoạt động
vũ trụ mà các dải điện từ khác không nhìn thấy được, chẳng hạn cấu trúc của
đám mây khí suy sụp khi chúng trở thành vườn ươm cho sao mới ra đời. Vị
trí của ALMA, theo chủ ý, thuộc cảnh quan khô cằn nhất Trái Đất - 4,8
kilômét trên mực nước biển và ở xa trên những đám mây ẩm ướt nhất. Nước
có thể tốt cho việc nấu nướng bằng vi sóng nhưng nó rất tệ đối với các nhà
