đồn Bến Trại dưới Thanh Miện. Quân ta diệt đồn Bến Trại, Hinh bị bắt.
Ông ta được học vài ngày rồi được phóng thích, trở về làng ông ta xin vào
du kích không được chấp nhận lập tức cứ ở lỳ trong xóm mỗi khi địch càn
tới để gọi là giúp du kích chiến đấu. Hòa bình lập lại, rồi cải cách ruộng
đất, ông ta là cố nông đương nhiên được nâng lên tận mây xanh. Ông ta đi
chửi rủa tất cả các gia đình khá giả trong xã và là một trong ba người ôm
súng nhảy vào bắn ông Ngà sau khi ông này bị đấu tố và bị tòa án nhân dân
đặc biệt tuyên bố tử hình. Ông và cả tổ ba người của ông chẳng hiểu mắt
ngưỡng thiên ngưỡng địa thế nào mà bằng mấy loạt đạn ông Ngà gục
xuống nhưng không chết hẳn. Khi lấy đất chôn, ông ngồi dậy van nài.
Người làng Cao và người làng Thị vẫn nhớ vào giây phút ấy chính ông
Hinh chứ không phải ai khác đã lao cái mai vào gáy ông Ngà cho con
người khốn khổ này gục hẳn. Sau đó chia quả thực, ông Hinh được mấy
gian nhà nhưng đã vội bán đi đánh chén. Ruộng đất trao cho ông ta làm ăn
chẳng được liền bán cả rồi kéo bầu đoàn thê tử lên Thái Nguyên kiếm sống.
Mấy năm rồi, chòm xóm lại thấy ông Hinh cặp kè lôi thôi lếch thếch dắt
dẫn theo một tốp con cái trở về xóm Cổng Và. Sau bao tháng vạ vật nương
nhờ hết người này đến người khác, chòm xóm thương tình dành ra một chỗ
ở cho ông. Nghề cặp kè giờ đây chẳng còn nữa nhưng danh hiệu xóm cặp
kè hay quân cặp kè đôi khi người ta vẫn dùng để chửi bới nhau hoặc là để
bỡn cợt.
Tân dừng chân dưới gốc cây vối ngả bóng xuống cái ao tròn và nhỏ.
Nước ao đục. Bèo cái lãng đãng và thỉnh thoảng lại một con cá đớp nước
đánh tộp. Vùng sáng nhỏ ven bờ in bóng một người đàn ông đang quét dọn
cái điện thờ rêu phong và đổ nát. Những viên ngói xỉn màu mưa nắng và ở
phía dưới nước tụ lại mọc rêu xanh lè. Cánh cửa không còn. Tường nứt
toác, trống trải. Mấy vệt nắng soi vào làm cho từ góc này ao nhìn rõ bệ thờ
xây gạch bị tróc hết lớp vữa trát ngoài và mấy cái bát hương bằng sứ mẻ
từng mảng lớn. Tường trong của điện, nghĩa là ngay trước vài bát hương là
hình nổi một cái cặp kè mà chắc chắn ai đó, chẳng hiểu với động cơ gì, vừa
dùng sơn son quét lại. Ngày xưa có vào xóm nhưng chưa một lần Tân tới
