thế kỷ 18 đã xuất hiện rải rác một số nỗ lực tăng trưởng kinh tế. Các đợt
tăng trưởng này được châm ngòi bởi sự đổi mới thể chế để rồi cuối cùng trở
nên chao đảo. Ở La Mã cổ đại, các thể chế của nền Cộng hòa từng tạo ra
một mức độ phát triển kinh tế nào đó và giúp xây dựng một đế chế khổng
lồ, đã bị xổ tung sau cuộc đảo chính của Julius Caesar và việc xây dựng đế
quốc dưới thời Augustus. Phải mất nhiều thế kỷ thì Đế quốc La Mã mới
biến mất, và sự lụi tàn mới bị phơi bày; nhưng một khi các thể chế cộng
hòa tương đối dung hợp đã nhường chỗ cho những thể chế chiếm đoạt hơn
của đế quốc thì sự thoái trào kinh tế trở nên gần như không thể tránh khỏi.
Diễn biến vận động của Venice cũng tương tự. Sự thịnh vượng kinh tế
của Venice được hun đúc bằng những thể chế có các yếu tố dung hợp quan
trọng, nhưng đã bị mai một khi giới quyền thế hiện hữu đóng cửa hệ thống
đối với những người mới tham gia và thậm chí còn cấm đoán các thể chế
kinh tế từng mang lại phồn vinh cho nền cộng hòa.
Bất kể thực tế trải nghiệm của La Mã có thể đáng kể đến đâu, thì di
sản của La Mã cũng không phải nguồn gốc trực tiếp dẫn đến sự vươn lên
của các thể chế dung hợp ở Anh và cuộc Cách mạng công nghiệp Anh. Các
yếu tố lịch sử quả thật định hình cách thức phát triển thể chế, nhưng đây
không phải là một quá trình tích lũy có tính chất tiền định và đơn giản. La
Mã và Venice minh họa cách thức những tiến bộ ban đầu hướng tới tính
dung hợp có thể bị đảo ngược như thế nào. Bối cảnh kinh tế và thể chế mà
La Mã tạo ra trên khắp châu Âu và Trung Đông không tất yếu dẫn đến các
thể chế dung hợp có gốc rễ vững chắc của những thế kỷ về sau. Trên thực
tế, các thể chế này đã xuất hiện trước tiên và vững mạnh nhất ở Anh, nơi
mà sự chiếm đóng của La Mã là yếu nhất và cũng tan biến dứt khoát nhất,
gần như không để lại dấu vết vào thế kỷ thứ 5 SCN. Thay vì thế, như ta đã
thảo luận trong chương 4, lịch sử đóng một vai trò to lớn thông qua sự phân
hóa thể chế, để từ đó dẫn đến những khác biệt thể chế, cho dù đôi khi chỉ là
nhỏ nhặt nhưng rồi trở nên lớn hơn khi chúng tương tác với các thời điểm
quyết định. Điều này là vì những khác biệt thể chế này thường nhỏ bé và có
