vận may ở đó; nhưng rồi cũng thất bại, ông quay về Anh, lại hỏi xin Vua
James I (1603-1925), người kế vị nữ hoàng, cấp bằng phát minh. James I
cũng khước từ với cùng lý do như nữ hoàng. Cả hai đều lo sợ rằng việc cơ
giới hóa sản xuất vớ sẽ làm mất ổn định chính trị. Máy móc sẽ lấy mất công
ăn việc làm của dân chúng, gây ra thất nghiệp, bất ổn chính trị và đe dọa
quyền lực của triều đình. Máy dệt vớ là một phát minh có triển vọng làm
tăng năng suất mạnh mẽ, nhưng nó cũng hứa hẹn sẽ gây ra sự phá hủy sáng
tạo.
PHẢN ỨNG ĐỐI VỚI PHÁT MINH tài ba của Lee minh họa cho ý
tưởng then chốt trong quyển sách này. Nỗi lo sợ đối với sự phá hủy sáng
tạo là lý do chính cản trở sự gia tăng mức sống bền vững trong suốt thời
gian từ cuộc Cách mạng thời kỳ Đồ đá mới đến Cách mạng công nghiệp.
Đổi mới công nghệ làm cho xã hội loài người thịnh vượng, nhưng cũng liên
quan đến sự thay thế cái cũ bằng cái mới và sự phá hủy các đặc quyền kinh
tế cũng như quyền lực chính trị của một số người nào đó. Để tăng trưởng
kinh tế bền vững, chúng ta cần có công nghệ mới, các phương thức làm
việc mới, và thông thường, điều đó sẽ xuất phát từ những con người mới
như Lee. Điều đó sẽ làm cho xã hội thịnh vượng, nhưng quá trình phá hủy
sáng tạo mà nó tạo ra sẽ đe dọa phương kế mưu sinh của những người đang
làm việc với các công nghệ cũ, như những người thợ đan thủ công sẽ bị thất
nghiệp do công nghệ của Lee. Quan trọng hơn, những phát minh lớn như
máy dệt vớ của Lee cũng có thể dẫn tới việc định hình lại quyền lực chính
trị. Suy cho cùng, không phải nỗi lo lắng về vận mệnh của những người có
thể bị thất nghiệp do cỗ máy của Lee khiến Nữ hoàng Elizabeth I và Vua
James I từ chối cấp bằng phát minh cho ông; mà chính nỗi lo sợ rằng mình
sẽ trở thành những kẻ thua cuộc về chính trị - lo sợ rằng những người bị
mất việc do phát minh này sẽ gây ra bất ổn chính trị và đe dọa quyền lực
hoàng gia. Như ta đã thấy với những người chống đối Luddites, người ta
hoàn toàn có thể vượt qua sự chống đối của người lao động như những
người thợ đan thủ công. Nhưng giới quyền thế, đặc biệt là khi quyền lực
chính trị của họ bị đe dọa, sẽ tạo thành rào cản dữ dội hơn nhiều đối với sự