13. TẠI SAO CÁC QUỐC GIA NGÀY
NAY THẤT BẠI
LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRÚNG SỐ Ở ZIMBABWE
THÁNG 1/2000 Ở HARARE, Zimbabwe, Fallot Chawawa là người
dẫn chương trình bốc thăm trúng thưởng xổ số quốc gia do Ngân hàng
Zimbabwe (Zimbank) - trong đó nhà nước sở hữu một phần - tổ chức. Xổ
số được mở cho mọi khách hàng có từ 5.000 đô-la Zimbabwe trở lên trong
tài khoản tính đến tháng 12/1999. Khi Chawawa bốc thăm, ông lặng cả
người. Theo phát biểu chính thức của Zimbank: “Người dẫn chương trình
Fallot Chawawa không tin vào mắt mình khi tờ vé số trúng giải 100 nghìn
đô-la Zimbabwe được trao cho ông và ông thấy tên ngài R.G Mugabe trên
đó”.
Tổng thống Robert Mugabe, người từng sử dụng trăm phương nghìn
kế để thống trị Zimbabwe và cai trị với bàn tay sắt từ năm 1980 đã trúng số
trị giá 100 nghìn đô-la Zimbabwe, gấp khoảng năm lần thu nhập bình quân
đầu người hằng năm của đất nước. Zimbank xác nhận rằng tên của Mugabe
đã được rút ra từ hàng nghìn khách hàng tham gia. Quả là một người may
mắn! Khỏi cần phải nói, ông thật sự không cần tiền. Quả thật, chỉ mới đây
thôi ông đã tự ban thưởng cho mình và nội các của ông mức tăng lương đến
200%.
Vé số chỉ là một biểu hiện nữa của các thể chế chiếm đoạt ở
Zimbabwe. Người ta có thể gọi đây là tham nhũng, nhưng nó chỉ là một
triệu chứng của tình trạng khó chịu về thể chế ở Zimbabwe. Sự kiện
Mugabe thậm chí có thể trúng số nếu ông muốn, cho ta thấy ông kiểm soát
mọi việc ở Zimbabwe đến nhường nào, và cho thế giới một cái nhìn sơ bộ
về mức độ chiếm đoạt của các thể chế ở đất nước này.