pháp không giúp mang lại sự hạn chế đối với những gì Iturbide, Santa Ana
và Díaz có thể làm. Những người này chỉ có thể bị tước đoạt quyền lực
theo cùng một cách thức như khi họ chiếm quyền lực: thông qua sử dụng
vũ lực.
Díaz vi phạm các quyền sở hữu tài sản của nhân dân, tạo điều kiện
thuận lợi cho sự tước đoạt những vùng đất đai rộng lớn, và ông ban bố độc
quyền và đặc ân cho những người ủng hộ ông trong mọi ngành nghề, kể cả
ngân hàng. Hành vi này chẳng có gì mới mẻ. Đây chính là điều thực dân
Tây Ban Nha đã làm, và cũng là điều Santa Ana đã làm theo chân họ.
Lý do khiến Hoa Kỳ có một ngành ngân hàng tốt hơn hẳn cho sự thịnh
vượng kinh tế của đất nước không liên quan gì đến sự khác biệt về động cơ
của những người sở hữu ngân hàng. Thật vậy, động cơ lợi nhuận, vốn là
nền tảng của bản chất độc quyền của ngành ngân hàng ở Mexico, cũng tồn
tại ở Hoa Kỳ. Nhưng động cơ lợi nhuận này được phân phối một cách khác
nhau do các thể chế khác biệt triệt để của Hoa Kỳ. Các chủ ngân hàng đứng
trước các thể chế kinh tế khác nhau, những thể chế bắt họ chịu sự cạnh
tranh gay gắt hơn nhiều. Và điều này chủ yếu là do bản thân những chính
khách soạn thảo luật lệ cho ngân hàng cũng đứng trước những động cơ
khuyến khích vô cùng khác biệt, được hun đúc bởi các thể chế chính trị
khác nhau. Quả thật, vào cuối thế kỷ 18, ngay sau khi hiến pháp Hoa Kỳ đi
vào hoạt động, một hệ thống ngân hàng có vẻ tương tự như hệ thống ngân
hàng của Mexico bắt đầu nổi lên. Các chính khách ra sức thiết lập các ngân
hàng nhà nước độc quyền, để họ có thể trao cho bạn bè và đối tác của họ
nhằm đổi lấy một phần lợi nhuận độc quyền. Các ngân hàng cũng nhanh
chóng cho các chính khách, những người giám sát họ, vay tiền, hệt như ở
Mexico. Nhưng tình hình này không trụ được lâu ở Hoa Kỳ, vì những
chính khách cố gắng tạo ra các ngân hàng độc quyền vẫn phụ thuộc vào
quá trình bầu cử và tái bầu cử, chứ không như ở Mexico. Tạo ra các ngân
hàng độc quyền và cho các chính khách vay tiền là một doanh vụ béo bở
đối với các chính khách, nếu họ có thể thoát được. Tuy nhiên, điều này đặc
