dọa mạng sống và phương kế mưu sinh của họ. Các thể chế chính trị cũng
bảo đảm rằng không có thế lực cụ thể nào trong xã hội có thể bẻ cong chính
phủ theo một chiều hướng thảm họa về mặt kinh tế, vì quyền lực chính trị
thì có giới hạn và được phân phối đủ rộng để có thể tạo ra một tập hợp thể
chế kinh tế giúp hình thành các động cơ khuyến khích sự phồn vinh.
Quyển sách này sẽ cho thấy rằng, trong khi các thể chế kinh tế là quan
trọng để xác định liệu đất nước sẽ nghèo hay giàu, chính chính trị và các
thể chế chính trị sẽ cho ta biết đất nước có những thể chế kinh tế nào. Suy
cho cùng, các thể chế kinh tế tốt đẹp của Hoa Kỳ đã hình thành từ những
thể chế chính trị đã xuất hiện dần dần sau năm 1619. Lý thuyết về cách biệt
giàu nghèo trên thế giới của chúng tôi sẽ cho thấy cách thức tương tác giữa
các thể chế chính trị và các thể chế kinh tế trong quá trình dẫn đến đói
nghèo hay thịnh vượng ra sao, và cho thấy các vùng khác nhau trên thế giới
đi đến những tập hợp thể chế khác nhau như thế nào. Việc nhìn lại lịch sử
châu Mỹ vừa rồi đã bắt đầu cho ta chút nhận thức về những áp lực định
hình các thể chế chính trị và kinh tế. Diễn biến thể chế khác nhau ngày nay
có gốc rễ sâu xa từ quá khứ, vì một khi xã hội đã tổ chức theo một đường
lối nhất định, điều này sẽ có xu hướng tồn tại dai dẳng. Chúng ta sẽ thấy
rằng thực tế này hình thành từ cách thức tương tác giữa các thể chế chính
trị và kinh tế.
Sự tồn tại dai dẳng và các áp lực tạo ra sự tồn tại đó cũng giúp giải
thích lý do khiến người ta khó lòng xóa bỏ tình trạng cách biệt giàu nghèo
trên thế giới và làm cho những nước nghèo trở nên thịnh vượng. Cho dù
các thể chế là yếu tố then chốt cho sự khác biệt giữa hai miền Nogales cũng
như giữa Mexico và Hoa Kỳ, điều đó không có nghĩa là sẽ có sự đồng
thuận ở Mexico để thay đổi thể chế. Không nhất thiết rằng xã hội sẽ xây
dựng hay áp dụng những thể chế tốt nhất cho tăng trưởng kinh tế và phúc
lợi nhân dân, bởi vì những thể chế khác thậm chí có thể tốt hơn cho những
người kiểm soát chính trị và kiểm soát các thể chế chính trị. Giới quyền thế
và những người còn lại trong xã hội thường bất đồng về những tập hợp thể
