tại. Các khía cạnh khác, như mức độ tin tưởng hay hợp tác, mặc dù quan
trọng song chủ yếu là kết quả của các thể chế chứ không phải là một
nguyên nhân độc lập.
Hãy quay lại trường hợp của Nogales. Như đã lưu ý, hai phía của hàng
rào có chung nhiều nét văn hóa. Tuy nhiên, có thể có một số khác biệt đáng
kể trong thông lệ, chuẩn mực và giá trị, mặc dù chúng không phải là
nguyên nhân mà là kết quả của sự phân hóa trên con đường phát triển của
hai phía. Chẳng hạn như, các cuộc điều tra cho thấy mức độ tin tưởng lẫn
nhau giữa người Mexico thường thấp hơn so với người Hoa Kỳ. Sự thiếu
niềm tin của người Mexico không hề là điều bất ngờ khi chính phủ của họ
không thể tiêu diệt các tập đoàn ma túy hay tạo ra một hệ thống pháp lý
không thiên vị. Điều này cũng đúng với Bắc và Nam Triều Tiên được
chúng tôi thảo luận trong chương kế tiếp. Nam Triều Tiên là một trong
những quốc gia giàu nhất thế giới, trong khi Bắc Triều Tiên đang phải vật
lộn với nạn đói tái diễn và nghèo đói khốn khổ. Mặc dù “văn hóa” giữa hai
miền của Triều Tiên ngày nay rất khác nhau, song nó không có vai trò gì
trong việc gây ra sự phân hóa kinh tế giữa hai nửa của cùng một quốc gia
trong quá khứ. Trong một thời gian dài, bán đảo Triều Tiên có chung lịch
sử. Trước chiến tranh Triều Tiên, khi đất nước chưa bị chia cắt ở vĩ tuyến
38, bán đảo Triều Tiên có một sự đồng nhất chưa từng có về ngôn ngữ, sắc
tộc và văn hóa. Cũng như ở Nogales, điều quan trọng là biên giới. Phía bắc
là một chế độ khác, áp đặt các thể chế khác và tạo ra các khuyến khích
khác. Vì vậy, bất kỳ một sự khác biệt nào về văn hóa giữa phía bắc và phía
nam biên giới của Nogales hay Triều Tiên không phải là một nguyên nhân
dẫn đến sự khác biệt trong sự thịnh vượng, mà đúng hơn là một hệ quả của
sự khác biệt này.
Thế còn châu Phi và văn hóa châu Phi thì sao? Về mặt lịch sử, hạ
Sahara của châu Phi nghèo hơn so với hầu hết các vùng khác trên thế giới,
và nền văn minh cổ đại của nó đã không phát minh ra bánh xe, chữ viết
(với ngoại lệ của Ethiopia và Somalia), hay dụng cụ cấy cày. Mặc dù các
