- Đúng, khá xa, anh ta trả lời, nhưng có quỷ biết được tình hình
chuyển biến ra sao, và anh ta gãi gãi gáy.
- Liệu chúng có thể tới tận vùng này không?
- Biết đâu đấy? Mọi chuyện đều có thể xảy ra được.
Anh yên lặng hút thuốc một lát.
- Có thể chúng sẽ chẳng qua đây, tôi nói tiếp, hoặc có thể du kích sẽ
diệt chúng.
- Cũng có thể, nhưng tuy giao chiến với du kích cũng nhiều và bị
thiệt hại cũng nặng, lần nào chúng cũng được bổ sung thêm.
- Chúng có bao nhiêu quân?
- Chín trăm, toàn bọn phát xít điên cuồng. Đâu chúng đặt chân tới là
chỉ có tàn sát và khủng bố. Còn đối với chúng ta, những kẻ đào ngũ…
- Sao? Tôi hỏi và cảm thấy tim tôi đập chậm lại.
- Nhất định là bắn ngay tại chỗ rồi.
- Ôi lạy Chúa! Tôi lẩm bẩm nói.
Chúng tôi còn ngồi đó một lúc nữa trên bậc cửa, chuyện này chuyện
khác. Lão chủ tôi và người dân làng còn đang dài dòng bàn tán bên trong.
Ngô xay xong, hai người khách lên đường, mỗi người vác một túi trên vai,
người dân làng đi trước, người lính theo sau. Chúng tôi chúc họ đi đường
bình an.
2 tháng Tư năm 1943
Giờ đây đã là mùa xuân. Chúng tôi rất bận. Từ khắp các vùng xung
quanh, nông dân mang thóc đến xay, người đi bộ, người cưỡi ngựa hoặc
cưỡi lừa. Mỗi lần nghe thấy tiếng nhạc ngựa loong coong, tôi lại vui mừng
thấy có người đến vì cảnh cô đơn đối với tôi nặng nề quá.
Lão chủ cối xay là một người tốt và công bằng, chỉ phải cái tội là dè
xẻn lời nói quá. Tôi nhận thấy người Albania, nói chung, rất ít nói, nhất là
nam giới. Ròng rã suốt ngày, lão chỉ rít cái tẩu thuốc và có trời biết được lão
nghiền ngẫm những ý nghĩ gì sau làn khói thuốc lá. Tôi chuyện trò với vợ
