- Ai sẽ báo tin này cho bà cụ?
- Việc này quả không phải là dễ dàng gì?
- Bà cụ tội nghiệp không ưa gì công việc ông lão làm. Như tuồng bà
cụ đã linh cảm thấy một điều bất hạnh. Lần nào bà cụ cũng viết trong thư:
«Bao giờ thì ông xong cái chuyện mồ mả ấy!» và ông lão trả lời: «Chỉ còn
một chút nữa thôi là sẽ hoàn thành».
- Tội nghiệp bà cụ, người lái xe nói. Một lần tôi đem thư của ông cụ
gửi về Tirana, bà cụ đã phàn nàn với tôi. Bà cụ lo lắng héo hon cả người. Bà
cụ đã đợi chờ chồng biết bao năm ròng rã trong chiến tranh thế mà giờ đây
đối với bà, hình như ông cụ lại lên đường ra đi lần nữa.
- Là vì trong số tất cả các công việc ông cụ đã làm, việc này dính
dáng trực tiếp đến chiến tranh nhất.
- Chính bản thân ông cụ vẫn nói với chúng tôi như thế luôn. «Tôi đã
phải bận bịu với bọn phát xít khi chúng còn sống, nay chúng chết rồi, tôi vẫn
còn phải bận bịu về chúng».
- Đúng thế. Đã bao năm ròng ông cụ đánh nhau với chúng, ông cụ đã
thắng chúng nhưng rồi rốt cuộc, chúng vẫn giết được ông. Đen đủi thật!
- Cứ như một sự phục thù sau khi chết ấy.
- Chúng đã đợi hai mươi năm để phục thù. Đúng, nhưng ông lão đã
chiến đấu một cách thẳng thắn như trên chiến trường, còn chúng đã giết ông
một cách phản trắc lén lút với một chiếc khuy bẩn thỉu.
- Kẻ thù ngay khi đã chết, cũng vẫn không thay đổi.
- Đúng thế.
- Hai gã kia đứng đó câm miệng, như hai con quạ, người lái xe vừa
nói, giọng khàn khàn vừa đưa mắt hằn học nhìn viên tướng và ông linh mục
khoác những chiếc áo mưa rộng đang đứng gần chiếc cầu đổ. Hừ, bây giờ
chúng bây hài lòng rồi chứ!
- Suỵt! Có tiếng nói. Đừng nói lung tung, Lilo!
- Ta phải thu xếp để đưa di hài ông cụ vào nghĩa trang liệt sĩ.
- Nhất định rồi. Ta phải điện ngay hôm nay cho Đảng ủy Tirana.
- Nhưng trước hết phải báo tin cho bà cụ đã.
