biết đầu tiên. Và hôm đó, tôi cũng lại được biết trước nhất. Tin đó truyền đi
vào giữa lúc tiệm đang đông nghịt khách, không rõ là ai đã tung ra. Có
người nói tin này do một quân nhân nói ra; trước khi lên đường sang mặt
trận Hy Lạp, anh ta đã ngủ lại một đêm ở khách sạn của thành phố, sau một
bữa rượu say khướt. Một số người khác lại cho là tin này do một gã tên là
Lame Spiri tung ra, gã vốn lúc nào cũng chỉ nghĩ đến những chuyện như
vậy. Nhưng cái đó không quan trọng. Chúng tôi ngạc nhiên và sửng sốt quá
nên cũng không cần biết thực sự tin đó là do ai tung ra, người lính kia hay
cái thằng vô lại Lame Spiri.
Phải nói rằng hồi đó không dễ có gì làm được chúng tôi ngạc nhiên.
Đang thời buổi chiến tranh, hàng ngày có khối chuyện không thể ngờ là có
được, những chuyện thực phi thường. Và chúng tôi đã tưởng không còn có
gì có thể làm chúng tôi ngạc nhiên được, kể từ cái ngày chúng tôi nhìn thấy
những khẩu đại bác, những khẩu cao xạ nòng dài nghêu lần đầu tiên đi qua
đường phố chúng tôi, tiếng rầm rầm thật kinh khủng, tưởng chừng cả thành
phố sắp đổ ụp xuống. Và từ bữa xảy ra một trận không chiến ngay trên đầu,
thì lại càng khó có gì làm chúng tôi ngạc nhiên được, ấy là chưa nói đến biết
bao nhiêu sự việc xảy ra sau đó.
Một hồi, có tin đồn có một anh nông dân đã gặp ông già Ali tay cầm
gậy, đang đi trong hẻm núi gần thành phố, và ông già đã phán bảo những lời
tiên tri hết sức khủng khiếp. Lại thêm khi bói xương gà sống, người ta chỉ
thấy toàn những điềm chiến tranh và máu. Thực thế, những miếng thịt gà cứ
đỏ đòng đọc, mọi người lo lắng chờ đợi những tai họa ghê gớm xảy ra.
Rồi lại có một hồi, đâu cũng chỉ thấy bàn tán về thằng phi công Anh
bị hạ ở ngay ngoài thành phố. Chính mắt tôi đã nhìn thấy cái bàn tay hắn; cả
người hắn chỉ còn lại có thế. Bàn tay ấy, tôi đã được trông thấy khi người ta
đem trưng bày cùng với một mảnh áo lót cháy dở của hắn, ở quảng trường
tòa thị chính cho nhân dân xem. Bàn tay nom như một mảnh gỗ vàng khè,
thấy rõ cả ngón tay thứ tư đeo chiếc nhẫn mà người ta vẫn để nguyên. Chiếc
máy bay của hắn, như tôi đã nói với ông, bị súng cao xạ bắn rơi lúc hắn vừa
ném bom thành phố xong, định bay đi. Một quả bom rơi trúng nhà «teqe»,
nên ai cũng nói đúng là hắn bị thần thánh trừng phạt.
