145
Tủ sách Nuôi con – http://sachx.com
Chấp nhận như thế, tôi kết luận “ban” là một từ chỉ triệu chứng của rất nhiều thứ
bệnh. Bổn phận bác sĩ là phải tìm ra bệnh đó để chữa chớ không phải ngừng lại ở
chữ ban. Và ý thức như thế bà mẹ sẽ đi chữa bệnh cho con khi con có bệnh chớ
đừng vin vào chữ ban mà không chịu chữa. Ban không phải là bệnh! Nó là một triệu
chứng. Cũng như nóng, như nhức đầu, đau bụng. Đau bụng có thể do ăn không
tiêu, do lãi, do bón hay do viêm ruột dư, viêm tụy tạng, đau bao tử, lộn ruột, nghẹt
ruột, đau thận, đau túi mật, đau bàng quang, sốt xuất huyết, sốt thương hàn... và …
Nghĩa là có cả trăm thứ bệnh đều có thể gây đau bụng. Nóng sốt cũng vậy, không
biết có bao nhiêu thứ bệnh đều bắt đầu bằng triệu chứng nóng. Hiểu như vậy ta giải
quyết được vấn đề. Ta sẽ không bao giờ đưa bé đi một ông thầy... đau bụng, hay
ông thầy nóng sốt thì cũng sẽ không bao giờ đưa bé đi một thầy ban. Đừng chờ bé
đến lúc hấp hối, ngáp ngáp rồi mới mang vào bệnh viên rồi kết tôi bệnh viện là “mồ
chôn” trẻ con!
Chương 47. Ban đỏ (sởi)
Đ
ồng ý như vậy chúng ta thử xét những thứ bệnh tiêu biểu là ban đỏ
(Rougeole, Measle) và ban cua hay thương hàn, cũng có khi gọi là ban bạch (Fièvre
typhoide).
Ban đỏ là một thứ ban làm giàu và làm nổi tiếng cho các ông thầy ban nhiều
nhất vì nó là một thứ bệnh không cần chữa cũng khỏi và hầu như không đứa con nít
nào mà không mắc phải một lần! Khi một đứa bé bị nóng vài ba hôm, đến thầy, thầy
phán là ban và cho “thuốc” uống. Vài hôm sau bé ra ban đỏ thực thì thầy nổi tiếng
như cồn, nếu không ra gì cả thầy vẫn cứ nổi tiếng vì đã chặn đứng được bệnh ban.
Dĩ nhiên trừ khi bé bị biến chứng, lúc đó thầy... chạy, cho là ban nhập lý và đuổi đi
bệnh viện, và nếu có chết thì tại... số cả.
Do siêu vi gây ra:
Ban đỏ do siêu vi gây ra. Cũng như một số bệnh do siêu vi khác, không có thuốc
chữa đặc hiệu. Ban đỏ tương đối “hiền lành” và sau một thời gian tự nhiên khỏi. Vấn
đề khó khăn là biến chứng của ban đỏ, những biến chứng có thể làm chết người
nếu không chữa trị đúng cách. Ta cần biết rõ tiến trình tự nhiên của bệnh để không
quá lo lắng vô ích, trái lại biết cách theo dõi để can thiệp đúng lúc khi bé có biến
chứng – cái mà các ông thầy ban rất sợ và gọi là ban nhập lý đó! Bệnh thường xuất
hiện ở bé trên 5 tháng. Dưới 5 tháng, bé được miễn dịch nhờ những kháng thể của
người mẹ còn dự trữ, và khi bi ban đỏ một lần rồi, bé được miễn dịch vĩnh viễn,
nghĩa là không bị lại. Nhiều bà mẹ nói con họ ra ban đỏ đến mấy lần! Có thể là bị
bệnh gì khác giống ban đỏ mà không biết đó thôi, thí dụ: Rubéole, Roséole ở trẻ
con...
Lại rất hay lây:
Bệnh rất hay lây. Trong nhà có một bé mắc bệnh thì chắc chắn các bé khác
cũng sẽ bệnh theo. Bệnh lây trực tiếp, ngay lần tiếp xúc đầu tiên giữa bé bệnh và bé
mạnh, do những giọt nước miếng bắn ra trong lúc bé ho, nhảy mũi, nói chuyện,
khóc. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua quần áo, đồ chơi nhưng rất hiếm. Khi trong
nhà có một bé bị ban đỏ, ta thường cho bé ở riêng để khỏi lây sang bé khác. Thực
ra, lúc ta trông thấy ban nổi lên là đã quá trễ rồi, bệnh đã lây từ trước. Bệnh lây
mạnh nhất trong thời kỳ tiềm ẩn (ủ bệnh) trong khoảng thời gian 3, 4 ngày trước khi
