150
Tủ sách Nuôi con – http://sachx.com
Ban “đen”
Bà con mình sợ “ban đen” cũng phải. Thực ra đó là một bệnh rất nguy hiểm do
vi trùng Não mô cầu (Méningococcus) gây ra. Dạng viêm màng não thì trẻ đột ngột
sốt cao, đau đầu, ói mửa vọt, thóp phồng căng, co giật, làm kinh và đặc biết nổi
lốm đốm đen tím ở da, lan tỏa, dạng bản đồ. Phải đưa trẻ tức khắc đến bệnh viện.
Đừng nói là “ban đen” rồi chần chờ, đi chữa ở thầy ban, trẻ sẽ không qua khỏi.
Trường hợp nặng hơn là nhiễm trùng huyết do não mô cầu, vết tử ban dạng bản đồ
lan tỏa nhanh, trụy tim mạch và dễ tử vong trong vòng 24 tiếng.
Tóm lại, một trẻ bị sốt cao, nôn mửa, ói vọt, làm kinh thì phải đưa ngay đi cấp
cứu, không thể mất thời giờ vô ích.
Chương 49. Bệnh còi xương
T
hứ bệnh mà các bà mẹ Âu Mỹ não cũng lo lắng cho con họ có thể mắc phải –
mà thường mắc phải thực – thì ở xứ ta tương đối hiếm hoi, đó là bệnh còi xương do
thiếu sinh tố D. Thực tế, xứ ta nghèo, thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu đủ thứ nhưng may
thay lại quá giàu... ánh nắng mặt trời, nên trẻ con xứ ta ít mắc thứ bệnh đó. Thỉnh
thoảng, cũng có những trẻ bị, thường là những trẻ kiều dưỡng, suốt ngày bị giam
kín trong nhà, không được ra nắng, ra gió, hoặc trẻ đau bệnh kinh niên phải nằm liệt
giường quá lâu hoặc trẻ mắc những bệnh rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy, ói mửa thường
xuyên bị cữ ăn.
Bệnh xảy ra rất sớm, vào khoảng bé được 6 tháng đến 18 tháng, nghĩa là vào
thời kỳ xương đang tăng trưởng mạnh. Đó là lúc cơ thể bé cần nhiều sinh tố D. Sinh
tố D giúp cho bé hấp thu các chất calci, phospho là các yếu tố cần cho việc thành
lập và tăng trưởng xương.
Sinh tố D có một ít trong thực phẩm: thịt, dầu cá thu, cá mòi, trứng, bơ... Sữa
mẹ có nhiều sinh tố D hơn sữa bò, nhưng vẫn còn thiếu so với nhu cầu của bé. Bé
bú sữa mẹ cần thêm mỗi ngày 100 đơn vị trong khi bé bú sữa bò cần đến 300 đơn
vị. Như vậy, sinh tố D trong thực phẩm quá ít ỏi không đáng kể. Trái lại, phần lớn
sinh tố D được tổng hợp ở da người, dưới tác dụng của tia tử ngoại ánh nắng mặt
trời. Ánh nắng lọc qua cửa kính đã mất hết tia tử ngoại này, nên những bé ở trong
phòng kính, tuy có ánh sắng rọi qua, nhưng cũng vô ích!
Bệnh có khi thoáng qua, triệu chứng không rõ ràng nhưng khi bệnh nặng hơn ta
thấy bé gầy còm, lớn không nổi, xương sọ méo mó, mềm nhũn từng chỗ, trán dồ,
chậm mọc răng, chậm đóng mỏ ác (thóp), xương ức nhô cao, xương sườn nổi
những u lớn ở vùng sụn tiếp hợp với xương ức làm thành cái “dãy hạt sườn” rất đặc
biệt, xương tay chân cũng nổi u và cong vẹo (chân vòng kiềng, chân chữ bát), càng
cong vẹo khi ta ép bé tập đi đứng. Bé cũng có thể bị vẹo xương sống và thường thì
chậm biết ngồi, chậm biết đi, kém thông minh. Có bé không bị gầy còm, trái lại bụ
bẫm, nhưng lừ đừ, kém nhanh nhẹn, kém hoạt bát, bắp thịt mềm nhão, bụng to...
Bác sĩ có thể cho chụp phim X quang để định bệnh, xem xét sự tiến triển của xương
và làm những xét nghiệm cần thiết khác.
Bệnh có thể ngừa được. Quan trọng nhất là cho bé ra nắng. Có thể cho bé chơi
