154
Tủ sách Nuôi con – http://sachx.com
thức cảnh giác, mang con đến bệnh viện sớm, không quá trễ, quá nặng vì không
biết như trước kia. Phương thức chữa trị hiện nay là căn cứ trên sinh bệnh học để
chữa theo triệu chứng. Khi một trẻ nghi nghờ bị sốt xuất huyết, trẻ được nhập viện
và theo dõi cẩn thận để phát hiện những dấu hiệu tiền sốc hầu can thiệp đúng lúc,
kịp thời. Thời kỳ nguy hiểm nhất của bệnh chính là lúc trẻ bị sốc (lạnh tay chân, mất
mạch, môi tím... ) Lúc đó có hiện tượng cô đặc máu vì có sự xuất thoát huyết tương,
huyết áp thấp và mạch yếu, nhanh... Người ta dùng các dịch truyền cho chảy vào
tĩnh mạch trẻ để hồi phục lưu lượng tuần hoàn. Các dịch này được lựa chọn và cho
chảy với một tốc độ tùy trường hợp, căn cứ trên dung tích huyết cầu. Các loại thuốc
cần thiết khác sẽ được sử dụng tùy tình trạng trẻ, nhưng quan trọng nhất vẫn là
những dịch truyền (Plasma, Dextran, Ringer's Lac-tate... ). Nếu bị xuất huyết nhiều,
trẻ sẽ được truyền máu. Ta đừng tưởng lầm là trong bệnh sốt xuất huyết có chữ
xuất huyết là phải truyền máu ngay. Truyền máu không đúng lúc cũng tai hai như
không truyền máu đúng lúc. Tóm lại sự theo dõi trong sốt xuất huyết rất quan trọng
để tùy tình trạng mà chữa trị. Sự theo dõi này do các nhân viên y tế (bác sĩ, sinh
viên y khoa, điều dưỡng) và cả chính chúng ta nữa. Bác sĩ sẽ chỉ dẫn chúng ta cách
theo dõi như thế nào để báo động cho họ kịp thời. Trong mùa có dịch sốt xuất huyết
nhân viên y tế sẽ bù đầu vì phải trông nom cho quá nhiều trẻ bệnh một lúc, sự bình
tĩnh, thông minh cộng tác của chúng ta rất hữu ích cho họ và giúp rất nhiều cho trẻ.
Trong lúc truyền dịch, trẻ có thể bị phản ứng với nước truyền – ta gọi là “sốc nước
biển” - Bé lạnh, run lật bật, môi thâm tím sau đó nóng lên dữ dội. Hiện tượng này
thường gây kinh hoàng cho ba má bé. Các nhân viên y tế có mặt sẽ có cách giải
quyết ổn thỏa. Không có gì đáng quá lo ngại như chúng ta tưởng.
Tóm lại, chữa sốt xuất huyết chính là theo dõi thận trọng để can thiệp đúng lúc
khi trẻ có triệu chứng tiền sốc hay sốc. Phải theo dõi bằng cách thử máu, đo huyết
áp, mạch... Và thuốc chữa chủ yếu là các dịch truyền, máu... sử dụng tùy trường
hợp với một vận tốc truyền thích hợp. Ta sẵn sàng cộng tác với bác sĩ bằng cách
phụ giúp theo dõi bé một cách bình tĩnh, không ngạc nhiên vì thấy bé bị lấy máu thử
nhiều lần, không bực mình vì bé không được cho uống thuốc hay chích thuốc như
trong các bệnh khác. Câu chuyện sau đây là một chuyện có thực: Bé T. 6 tuổi, con
trai duy nhất của một gia đình có 2 đứa con, nhập viện vì có triệu chứng sốt xuất
huyết. Từ ba ngày trước bé nóng 39°C không hạ được nóng, đau bụng, ói mửa, lăn
lộn, bứt rứt. Lúc nhập viện bé bớt nóng, tay chân hơi lạnh, mạch yếu, dáng rã rượi
mệt mỏi rõ rệt, khát nước. Có những vết bầm xanh ở chỗ chích. Gan sưng lớn và
đau. Tiêu phân đen. Kết quả thử máu xác định bé bị sốt xuất huyết. Bé được truyền
nước và theo dõi bằng cách thử máu mỗi 2 giờ. Tình trạng không đến nỗi bi quan.
Trưa có bà ngoại vào thăm, gia đình bàn tán với nhau một lúc rồi mẹ bé xin cho bé
xuất viện về chạy thầy ban. Bà ngoại quả quyết bé bị ban và chỉ cần uống một chén
thuốc của ông thầy X và cắt lể là khỏi. Người nhà còn than phiền bé không được
uống thuốc chính thuốc gì cả, lại lấy máu thử hoài! Giải thích thế nào cũng không lay
chuyển ý kiến bà cụ và mẹ bé. Ba bé ngần ngừ, sau cùng khuất phục, nhất định
bồng con đi. Dọa dẫm cũng không xong, chúng tôi đành cho xuất viện sau khi người
nhà ký tên vào hồ sơ xin về. Nhưng ngay chiều hôm đó người nhà mang bé trở lại
trong tình trạng hấp hối. Lần này không thấy có bà cụ đi. Bà mẹ ăn năn, khóc lóc xin
cứu bé. Bà nói nó mới cắt lể xong, uống một chén bùa rồi mửa ra hết, mửa cả máu
và người tím ngắt! Lúc đó những vết cắt trên người bé vẫn còn rỉ máu mãi. Bé hôn
mê và mạch trụy hẳn. Chúng tôi bảo nhau cố gắng chữa “để lấy tiếng” bằng mọi giá,
nhưng cuối cùng thất bại.
