VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 1013

nhau như kẻ thù, đúng với quy luật “chia rẽ là chết”.
Ngoài ra, chính sách bóc lột, tham nhũng của anh em ông Diệm (mà Kỳ lên
án nặng nề trong hồi ký Hai mươi năm, hai mươi ngày) đưa anh em ông
Diệm vào tử lộ cũng là bài học thấm thía cho Kỳ. Vì thế Kỳ tuyên bố “Phải
làm Cách mạng”, tuyên bố chính phủ của ông ta là “chính phủ của dân
nghèo”, đồng thời Kỳ thiết lập pháp trường để xử tội gian thương... (Pháp
trường cát trơ gan với thời gian trên một năm trời nhưng chỉ có một người
Tàu là Tạ Vinh đền tội).
Tôi vốn quen thân với Kỳ lâu ngày nên biết rõ tâm tính của Kỳ. Kỳ trực tính
nên hay tuyên bố “vọng ngôn” và hành xử phóng khoáng quá độ nên nhiều
khi bị ví von là “cao bồi”; nhưng theo tôi thì Kỳ vẫn là thứ người hào hiệp,
dám nói dám làm, trong một vài trường hợp cũng có thể gọi được là thứ
người “kiến nghĩa bất vi vô dõng giả”. Kỳ lại thuộc một gia đình theo Tam
giáo mà bà thân mẫu và nhạc mẫu là những người rất mộ đạo Phật. Thời
cầm quyền, Kỳ vẫn trung thành với tinh thần Cách mạng 1-11-1963, cuộc
cách mạng mà Kỳ đã tham gia tích cực, vẫn giữ ngày kỷ niệm này làm ngày
Quốc khánh và đã ra lệnh đặt bảng kỷ niệm tại thành Cộng Hòa như đã nói
trên. Kỳ cũng muốn “uống nước nhớ nguồn”, thứ nguồn gốc dân tộc Việt
phát xuất từ địa phận Sơn Tây, nơi chôn nhau cắt rốn của Kỳ tại miền Bắc.
Do đó Kỳ đã tổ chức lễ Giỗ Tổ Hùng Vương vô cùng trọng thể, đích thân
đến chủ tọa để nhắc nhở quốc dân ghi nhớ công ơn vua Hùng dựng nước
hầu làm tương phản với anh em ông Diệm cố tình quên đi nguồn gốc Lạc
Hồng.
Tuy nhiên, dù ông Nguyễn Văn Thiệu và nhóm “Công Giáo Cần Lao Phục
Hồi” chưa nắm thực quyền và dù ông Nguyễn Cao Kỳ tỏ ra có thiện chí,
nhất là thiện chí muốn bảo tồn tinh thần Cách mạng 1-11-1963, “chiến lược
gia Thích Trí Quang” lại có cái nhìn khác. Cái nhìn của ông đã được thể
hiện qua lời tuyên bố: “Cần Lao mà cầm chính quyền thì chỉ đem chính
nghĩa lại cho Cộng Sản, quân phiệt mà cầm quyền thì chỉ là tay sai cho
ngoại bang”. Thực tế 10 năm dưới chế độ quân phiệt sau đó cho thấy quả
thực Thượng tọa Thích Trí Quang đã có cái nhìn chính trị vô cùng sắc bén,
sáng suốt.