Lào vì giải pháp đó là phương thức hợp thức hóa chiến tranh”. Được yêu
cầu giải thích rõ hơn, Trí Quang trả lời: “Nếu các ông nằm trong da thịt
người Việt Nam, các ông sẽ hiểu rằng người Việt Nam không ai muốn chiến
tranh hết, tuy nhiên, người Việt Nam cũng không muốn giải pháp nào chỉ
làm lợi cho kẻ phiến loạn có cái thế để tấn công một chính phủ được dựng
lên với đầy đủ pháp lý. Một giải pháp tạo dựng cho kẻ phiến loạn có pháp lý
không bao giờ được Phật giáo chấp thuận”. Được hỏi thêm có phải như vậy
là ông không chấp nhận MTGPMN, Trí Quang trả lời: “Tôi không muốn
nêu rõ tên ai, nhưng bất cứ ai nhìn trận chiến này theo quan điểm riêng của
họ sẽ không được dân chúng Việt Nam ủng hộ” [12].
Ký giả Jerrold Schecter còn cho biết thêm:
Trí Quang biết được vai trò của Phật giáo cũng chỉ có giới hạn nên ông ta
nói thêm rằng “Phật giáo chúng tôi không muốn gì hết. Nói rằng Phật giáo
muốn thế này thế kia là sai. Tất cả điều chúng tôi muốn là một chính phủ
không đàn áp Phật giáo. Phật giáo không bảo trợ cho một chính phủ nào.
Không thể một mình Phật giáo mà chống nổi Cộng Sản. Muốn chống Cộng
Sản phải có quân đội và một bộ máy chính trị có sự hợp tác của các tôn
giáo” [13].
Trong một cuộc phỏng vấn khác với ký giả Nhật Bản Takashi Oka, Thượng
tọa Trí Quang đã nói:
“Cộng Sản chống chúng tôi vì Phật giáo nằm trong lòng dân tộc. Cộng Sản
luôn luôn muốn tổ chức quần chúng mà Phật giáo lại là quần chúng. Điều
đó gây khó khăn cho cả Cộng Sản lẫn cho cả chúng tôi”.[14]
“Rõ ràng Phật giáo đã đứng trong tư thế quần chúng Việt Nam, cùng chia sẻ
vinh quang và tủi nhục, cùng cam chịu đau khổ và nhọc nhằn với dân tộc.
Nếu phải chọn một con đường thì đó là “con đường Trung Đạo, vừa là đạo
Ông Bà, vừa là đạo Âm Dương”... Những kẻ đi sai đường Trung Đạo, đều là
những kẻ theo chủ nghĩa Tây phương phiến diện”.[15]
Nhìn lại thực tế lịch sử vận động dân chủ của Phật giáo, ta có thể tóm tắt lập
trường chính trị của Thượng tọa Trí Quang gồm sáu điểm chính yếu sau
đây:
