VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 202

quần chúng một ý thức chính trị vững mạnh mà nội dung là chống Cộng và
ủng hộ chế độ Cộng Hoà. Trước 1945, tôi có qua lại Nha Trang vài lần
trong các chuyến đi công tác cho ông Diệm khi còn hoạt động cho phong
trào Cường Để. Lúc bấy giờ, đầu óc còn suy tư về những hoạt động cách
mạng bí mật và nguy hiểm, và lại tuổi trẻ nên tôi chưa nghĩ đến việc an cư
lạc nghiệp cho gia đình. Nhưng từ năm 1953, khi được đổi về miền thùy
dương gió hiền cát trắng, làm đại diện cho Quân khu II, tôi có nhiều thì giờ
quan sát dân tình cảnh trí tỉnh Khánh Hòa, và tôi có ý định sẽ chọn tỉnh lỵ
Nha Trang làm quê hương. Ý định này trở thành quyết định vì sau ngày chia
cắt đất nước vào tháng 7 năm 1954, tôi linh cảm thấy ngày trở lại nơi chôn
nhau cắt rốn vùng tả ngạn sông Gianh quả thật là xa vời. Sau những năm lê
gót khắp mọi nẻo miền đất nước, tôi thấy Nha Trang quả là nơi đất lành cho
chim đậu, có thể làm nơi sinh sống vĩnh viễn cho vợ con, làm nơi thừa
lương cho mình khi tuổi đã về chiều. Tôi say mê Nha Trang, quyến luyến
Nha Trang vì Nha Trang không khép kín u trầm như cố đô Huế, không cô
đơn lạnh lùng như Đà Lạt, không náo nhiệt xô bồ như Sài Gòn. Tôi yêu Nha
Trang vì cảnh non nước trời mây tình tứ. Nha Trang sống động mà không
suồng sã, mộng mơ mà không sầu não, một thành phố trung bình nhưng
thanh lịch như là nhà thơ Quách Tấn đã mô tả sau đây: [4]

Nhắn ai viếng cảnh Nha Trang,
Muốn tìm dấu cũ thì sang Tháp Bà.
Muốn trông trời biển bao la,
Con thuyền nho nhỏ bơi ra Hòn Chồng.
Muốn xem cá lạ biển Đông,
Xuống tòa Hải Học trong vùng Trường Tây.
Muốn vui cùng nước, cùng mây,
Mây trùm suối ngõ, nước vầy suối tiên.
Ba Hồ làm thú thiên nhiên,
Qua Sơn là chốn thần tiên đi về.
Lòng mong nương bóng Bồ Đề,
Lên chùa Hải Đức gần kề Nha Trang.