liêng vì do chính Thượng Đế tạo ra và có khả năng vươn lên cảm thông với
Thượng Đế... Trên mặt triết học, thuyết này chỉ là một triển khai có hệ
thống những phạm trù tôn giáo mà thôi. Và thành phần trí thức Thiên Chúa
giáo, mà chủ yếu là một số linh mục học ở Pháp hoặc ở La Mã, và ông
Nhu, đã thai nghén trong vòng bí mật cho mãi đến năm 1951, khi ông Nhu
rời Đà Lạt xuống Sài Gòn (ở số 8 đường Ypres) mới bắt đầu thêm ý niệm về
Cần Lao trong vế thứ hai của lý thuyết, và công khai phổ biến trên tuần báo
Xã Hội do ông chủ trương.
Nhưng vì lý thuyết này không xuất sinh từ thực tế lịch sử và không phù hợp
với hiện thực xã hội của dân tộc mà chỉ là phó sản chắp vá của một giáo lý
tôn giáo cộng với một số lý thuyết xã hội tả khuynh Tây Phương nên cuối
cùng không thành hình được một Sử quan nhất quán để vận dụng vào thực
tế đấu tranh của nước nhà. Những bài nghiên cứu công phu trên tuần báo Xã
hội (cũng như sau này trên tạp chí Quê Hương dưới thời ông Diệm) do đó
chỉ là những món trang sức trí thức quý giá cho một thiểu số mà thôi. Tuy
quý giá thật đấy nhưng chỉ là một thứ trang sức, nghĩa là vô dụng và vô
nghĩa cho hiện trạng xã hội Việt Nam.
Cho đến năm 1953, nhờ những yếu tố khách quan của quốc tế, mà chủ yếu
là sự yểm trợ chủ động của khối Thiên Chúa giáo La Mã và Hoa Kỳ qua thế
cờ Ngô Đình Diệm (chứ không phải nhờ tác động của lý thuyết Nhân Vị
Cần Lao), ông Nhu mới quyết định năng động hóa lý thuyết của mình. Một
mặt ông Nhu (cùng các ông Trần Văn Đỗ, Trần Chánh Thành, Nguyễn Tăng
Nguyên, Trần Trung Dung) xin phép Thủ tướng Bửu Lộc cho ra đời một lực
lượng thợ thuyền lấy tên là “Liên đoàn Lao Công” (Lao là lao động, Công
đặc biệt nghĩa là Công giáo) dựa theo mô thức lãnh đạo và tổ chức của lực
lượng thợ thuyền Thiên Chúa giáo Pháp.
Theo ký giả danh tiếng Neil Sheehan thì chính CIA đã chi tiền cho “Lực
lượng thợ thuyền Công giáo Pháp” vốn có móc nối với anh em nhà Ngô.
Sau khi anh em ông Dulles không còn hy vọng vào một Bảo Đại có thể
chống nổi Cộng sản Hồ Chí Minh, CIA bèn yểm trợ tài chính cho Ngô Đình
Nhu qua hệ thống “Lực lượng Thợ thuyền Công giáo Pháp” để quấy phá
Bảo Đại hầu có thể đưa Ngô Đình Diệm về Việt Nam làm Thủ tướng. (Xem