VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 347

lãnh tụ chấp nhận lời thề. Trong số các sĩ quan vào đảng Cần Lao tại Huế
nghe nói có Tướng Lê Văn Nghiêm, Đại tá Tôn Thất Đính, Tôn Thất Xứng,
Nguyễn Vinh, Phùng Ngọc Trưng v.v...
Độ vài tháng sau thì chính ông Nhu ra Nha Trang chủ tọa buổi họp thành
lập “Quân ủy Cần Lao” trong quân đội như tôi đã kể trong một chương
trước. Tôi lại nghe nói vào cuối năm 1955 thì Trung ương Đảng Cần Lao
Nhân Vị được thành lập do ông Nhu giữ chức Tổng Bí thư đảng. Uỷ viên
Trung ương đảng gồm có các ông Trần Trung Dung, Lý Trung Dung, Hà
Đức Minh, Trần Quốc Bửu, Võ Như Nguyện, Lê Văn Đồng (hai ông
Nguyện và Đồng hiện có mặt tại hải ngoại).
Vào khoảng đầu năm 1956, một Trung Tâm Nhân Vị được thiết lập tại Vĩnh
Long, vốn là giáo phận của Giám mục Ngô Đình Thục, do chính ông ta và
một số linh mục phụ trách quản lý cũng như giảng huấn. Công chức quân
nhân phải lần lượt đi thụ huấn lớp Nhân Vị ở Vĩnh Long nầy.
Vào những năm đầu của chế độ Diệm (khoảng 1956, 57) tại miền Nam, đi
đâu cũng nghe người ta nói đến thuyết Nhân Vị như ông Chu Bằng Lĩnh đã
kể lại:
Chúng ta hẳn chưa quên đã có một thời kỳ vàng son của thuyết “Nhân Vị”,
thời kỳ vững chãi của chế độ Ngô Đình Diệm. Vào thời kỳ này, nói tới
thuyết Nhân Vị là nói tới một cái “mốt chính trị” của thời đại. Bất kỳ ở đâu
cũng nói tới hai chữ “Nhân Vị”. Người ta làm như nếu không hiểu biết
thuyết Nhân Vị thì không chống Cộng, cứu nước được. Lại nữa ở Vĩnh
Long, ông giám mục Ngô Đình Thục mở ra một Trung tâm huấn luyện cán
bộ suốt lượt từ cấp Bộ trưởng trở xuống về Nhân Vị. Chỉ có những người đã
có mảnh bằng Nhân Vị ở đây ra mới có cảm tưởng là nhân vị của mình từ
nay tạm yên ổn với cơ quan mật vụ của chế độ. Rồi những Giám Đốc, Chủ
sự nào đó đã đi học “Nhân Vị” Vĩnh Long về đều lên mặt hãnh diện cả, ra
điều ta đã là cán bộ gạo cội của chế độ rồi [11].
Đúng như ông Chu Bằng Lĩnh đã viết, thuyết Nhân Vị và Đảng Cần Lao ra
đời được dư luận bàn tán mỉa mai, chỉ trích ồn ào một thời gian rồi thuyết
chìm dần vào bóng tối quên lãng, không còn ai nhắc nhở đến nữa, còn Đảng
Cần Lao Nhân Vị thì biến thể để trở thành đảng “Cần Lao Công giáo”, gây