VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 350

Trần Chánh Thành... Có lẽ lúc bấy giờ ông Nhu chỉ có ý định thành lập một
tổ chức theo công thức các đảng “Dân chủ Xã hội Thiên Chúa giáo” Âu
châu, nhưng với một chủ trương kết nạp những người không Công giáo vào
đảng vì ông Nhu biết rằng lịch sử Giáo hội Việt Nam và chính Công giáo
Việt Nam đã từng bị mang tiếng làm tay sai cho Tây, cũng như biết rằng
trong khối Công giáo Việt Nam không có những nhân vật chính trị cách
mạng tên tuổi. Một yếu tố khá quan trọng khác nữa là lúc bấy giờ, ông Nhu
chủ trương lập Đảng để ủng hộ cho một Ngô Đình Diệm sẽ về làm Thủ
tướng dưới chế độ quân chủ đại nghị của Quốc trưởng Bảo Đại mà thôi, chứ
chưa hề có ý nghĩ truất phế vua Bảo Đại. Nói cách khác ông Nhu chỉ nghĩ
đến hình thức một Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo đấu tranh nghị trường để
cầm quyền kiểu Tây Đức với lãnh tụ như Adenauer làm Thủ tướng.
Giai đoạn hai kể từ năm 1955, khi ông Diệm đã về chấp chánh và củng cố
được quyền lực thì hai ông Nhu, Cẩn chính thức tổ chức đảng Cần Lao
Nhân Vị với chủ trương lấy những tín đồ Công giáo làm chủ lực nòng cốt,
nhưng vẫn tiếp tục thu nạp và san sẻ quyền hành không quan trọng với
những người khác tôn giáo để trình bày một bộ mặt chính trị đoàn kết, dù
lúc bấy giờ số mạng của Quốc trưởng Bảo Đại đã được định đoạt và các
đảng phái đã bị tiêu diệt. Sở dĩ lấy thành phần Công giáo làm chủ lực là vì
sau cuộc di cư năm 1954, hầu hết người Công giáo miền Bắc và miền Trung
đã là hậu thuẫn vững chắc cho chế độ Diệm rồi. Và sở dĩ chưa quyết liệt
Công giáo hóa toàn bộ đảng là vì chế độ còn gặp nhiều khó khăn trong công
cuộc kiến thiết quốc gia và guồng máy chính quyền còn yếu ớt, đòi hỏi sự
đóng góp của nhiều trí thức, nhiều chuyên viên, nhất là nhiều sĩ quan cao
cấp trong quân đội mà đại đa số là tín đồ của các tôn giáo khác.
Giai đoạn ba bắt đầu vào cuối năm 1957 khi anh em ông Diệm tin tưởng
rằng chế độ của họ đã thực sự vững vàng rồi, và họ phải có một chủ lực
thuần nhất sắt đá, hoàn toàn trung kiên để đi đến việc “ Công giáo hóa”
miền Nam là mục đích tối hậu của nhà Ngô - do đó mà Đảng Cần Lao Nhân
Vị biến thành đảng “Cần Lao Công giáo”, lấy tôn giáo như yếu tố ưu tiên và
độc nhất làm cơ sở cho mọi chính sách, nhất là chính sách nhân sự, nên
đảng viên gồm toàn là những tu sĩ và giáo dân. Cũng từ đó, những đảng