VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 645

miền Trung vốn quen biết và hoạt động với ông Cẩn, trong khi cán bộ của
ông Nhu đa số lại là người miền Bắc và chỉ mới thực sự trung thành với chế
độ sau khi di cư vào Nam năm 1954.
Thực vậy, khi ông Diệm chưa về nước, tại Sài Gòn ông Ngô Đình Nhu có
một số bạn thân như các ông Trần Quốc Bửu, Bùi Kiện Tín, Trần Ngọc
Liên,... nhưng họ lại không phải là cán bộ. Lúc đó, thật sự ông Nhu chỉ có
hai người cộng sự viên thân tín là ông Đỗ La Lam và ông Cao Xuân Vỹ, mà
ông Cẩn đã từng đánh giá Lam là tay "đồ nho" chỉ biết viết lách chút đỉnh,
còn Vỹ là tay chơi bời không có uy tín gì.
Có nhìn được những mâu thuẫn xung khắc đó giữa những anh em ông Diệm
ta mới thấy và hiểu được tại sao các chính sách của quốc gia bị tê liệt và bị
kích phá từ lúc mới khai sinh, tại sao bộ máy công quyền bị suy nhược và bị
lũng đoạn ngay cả vào những năm vững vàng của chế độ, và nhất là tại sao
đất nước bị chia năm xẻ bảy thành những vùng ảnh hưởng khác nhau. Phân
hoá vừa theo chiều ngang, nghĩa là theo vùng địa dư hoặc theo lãnh vực
sinh hoạt, vừa theo chiều dọc, nghĩa là theo hệ thống lãnh đạo và bộ phận
thi hành.
Vì bản chất của những mâu thuẫn này là quyền lợi, quyền lực và nhất là cá
tính của từng cá nhân anh em ông Diệm; vì phần biểu hiện của những mâu
thuẫn này là những thực tế cụ thể như tiền bạc, chức tước, danh vọng, tài
sản nên từ lâu, tuy cố gắng che dấu để duy trì cái bề ngoài nho phong nề nếp
của một gia đình vọng tộc, nhưng anh em ông Diệm vẫn không thể nào kềm
chế hoặc làm suy giảm được những tình cảm hằn học và những thủ đoạn
đánh phá nhau mà càng ngày chính các nhân sự thừa hành cuồng tín và vị
kỷ đã càng lôi kéo họ vào tình trạng không thể dung thứ nhau được nữa.
Cho nên chuyện đã đến phải đến đúng vào đầu năm Quý Mão (1963) để lại
một lần nữa, báo hiệu sự rạn nứt không tránh được của gia đình họ Ngô, mà
cũng là của chế độ Diệm.
Thật vậy, trong số những mâu thuẫn đục khoét mối liên hệ của anh em ông
Diệm thì mâu thuẫn giữa ông Nhu và ông Cẩn là trầm trọng nhất. Cho đến
đầu năm 1963, vừa không đè nén nổi sự công phẫn đối với vợ chồng Ngô
Đình Nhu được nữa, vừa vì bị ông Thục cướp mất nhiều quyền lợi cụ thể