VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 683

và Khai ngộ, mà trước hết là giải thoát chính chế độ Ngô Đình Diệm khỏi
những mê lầm mộng ảo về quyền lực và tính độc tôn.
Nhưng anh em Ngô Đình Diệm và những kẻ chỉ biết dùng bạo lực để đối
phó với tình thương đã không biết đến hoặc không thèm để ý đến ý nghĩa
cao đẹp và mục tiêu vị tha đó, nên sự hy sinh cao quý của Hòa thượng
Thích Quảng Đức đã bị chính quyền Ngô Đình Diệm đánh giá như một sự
khiêu khích mà thôi.
Trên mặt quần chúng, ngọn lửa tự thiêu của Hòa thượng Quảng Đức đã thúc
đẩy thêm ngọn lửa chống đối chế độ Cần Lao Công giáo. Tổng thống Diệm
vội vã gởi thông điệp kêu gọi dân chúng bình tĩnh, trong đó có câu: “Mọi sự
khó khăn sẽ được giải quyết trên căn bản lương tri và ái quốc, trong tình
đoàn kết huynh đệ... Không nên tin có âm mưu trì hoãn giải quyết các vấn
đề, sau lưng Phật giáo trong nước hãy còn Hiến pháp, nghĩa là có tôi”.
Sau khi thông điệp của Tổng thống được công bố vào ngày 14 tháng 6 năm
1963, hai Ủy ban Liên Bộ và Liên Phái lại tái họp tại Hội trường Diên
Hồng. Cùng ngày ấy, Hội đồng Tướng lãnh ra thông cáo kêu gọi “đoàn kết,
bình tĩnh, tránh sự hiểu lầm, đặt quyền lợi quốc gia trên hết, và mong các
vấn đề được giải quyết trong tình huynh đệ”.
Ngày 16 tháng 6 năm 1963, để tìm hậu thuẫn của công luận khách quan trên
thế giới và để bảo đảm thêm sự an toàn của cuộc đấu tranh, gần 200 tăng ni
đã tập họp biểu tình trước Tòa Đại sứ Hoa Kỳ để yêu cầu ủng hộ Phật giáo
đạt được năm nguyện vọng. Đồng thời, độ ba ngàn đồng bào đến chùa Giác
Minh để dự tang lễ Hòa thượng Quảng Đức, nhưng đám tang đã phải dời lại
vì bị cảnh sát dã chiến dùng lựu đạn cay giải tán. Cuộc xô xát này gây cho
cảnh sát bị thương 12 người và dân chúng bị bắt 251 người. Cũng cùng
ngày, hai Ủy ban Liên Bộ và Liên Phái, sau ba ngày đêm thảo luận, đã hình
thành được một bản Thông Cáo Chung xác định những điểm đã thỏa thuận
về cách thức treo Quốc kỳ và Phật kỳ, xét lại dụ số 10 về quy chế tôn giáo,
điều tra các vụ bắt bớ và khoan hồng với những người tranh đấu cho Phật
giáo, dành mọi dễ dàng cho các hoạt động tôn giáo, trừng trị nhân viên có
lỗi, bồi thường cho các nạn nhân. Bản thông cáo này có mang chữ ký và
triện của Tổng thống Diệm.