VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 714

những vết thương nội bộ do cuộc chiến Pháp - Việt 10 năm gây ra mà thôi.
Năm 1957, nhân có lời mời tham dự hội chợ Thác Luông và Đại lễ Phật
giáo của Hoàng Gia Lào, Chính phủ Ngô Đình Diệm cử một phái đoàn thân
hữu đi Luang Prabang. Phái đoàn do Bộ trưởng Thông tin Trần Chánh
Thành cầm đầu với các ông dân biểu Nguyễn Phương Thiệp, đại diện Bộ
văn hóa giáo dục ông Thái Văn Kiểm, đại diện Bộ Ngoại giao ông Hoàng
Đại Sầm, còn về phía Phật giáo có các Thượng tọa Trí Thủ, Đôn Hậu, và Trí
Quang. Suốt 9 năm sống dưới chế độ Diệm tại Huế, Thượng tọa Trí Quang
thỉnh thoảng có đến thăm ông Ngô Đình Cẩn với tư cách đồng hương để
gián tiếp trình bày thái độ ôn hòa nhẫn nhục của Phật giáo trước những áp
bức của chính quyền như đã kể trong chương trước. Ông Ngô Đình Cẩn
thỉnh thoảng cũng đến chùa viếng thăm Thượng tọa. Những hình thức xã
giao này phần nào giúp Thượng tọa tránh được những vu khống và xuyên
tạc của nhóm Công giáo Cần Lao.

-o0o-

Tuy nhiên Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng. Mặc dù Phật giáo đồ và
Thượng tọa Trí Quang đã hết sức chịu đựng nhưng đến năm 1963, chính
sách kỳ thị và áp bức của chế độ Diệm lên đến cao điểm, tham vọng trở
thành Hồng Y của Giám mục Ngô Đình Thục lên đến cực độ, chủ trương
Công giáo hóa nhân dân miền Nam của anh em ông Diệm và nhóm Công
giáo Cần Lao lên đến mức độ quyết liệt, ông Diệm ra lệnh cấm treo cờ Phật
giáo mở đầu cho một biến cố làm rung chuyển miền Nam. Bị dồn vào chân
tường, Phật giáo đồ và Thượng tọa Trí Quang buộc phải đấu tranh để giành
quyền sống cho Giáo hội. Chính nghĩa đấu tranh của Phật giáo được dân cả
nước ủng hộ mà ngay cả nhiều người Thiên Chúa giáo, cả Khâm mạng Tòa
Thánh La Mã tại Sài Gòn, cả Đức Giáo Hoàng cũng có cảm tình, lương tri
nhân loại rúng động, thế mà ông Diệm lại gán cho phong trào đấu tranh của
Phật giáo là phong trào Cộng sản lại còn tuyên bố “Cộng sản sắp tràn ngập
Thủ đô” khi ông ra lệnh tấn công chùa chiền đêm 20 tháng 8. Ông Nhu thì
gán cho Thượng tọa Trí Quang âm mưu lật đổ chính quyền. Sau 1975, tại