hải ngoại sách báo của giới Công giáo Cần Lao bày đặt ra đủ thứ chuyện để
xuyên tạc Thượng tọa là cán bộ Cộng sản. Họ mượn cái dĩ vãng của Thượng
tọa hoạt động cho Việt Minh thời chiến tranh Pháp - Việt (1945-1954) để
dẫn chứng ông là một đảng viên Cộng sản nằm vùng.
Năm 1945, Việt Minh cướp chính quyền, năm 1946 quân xâm lược Pháp trở
lại đánh chiếm Việt Nam, ông Hồ Chí Minh kêu gọi toàn dân kháng chiến
chống xâm lăng, lời kêu gọi trên dù với chiêu bài của một cuộc cách mạng
dân tộc để che dấu cho cuộc cách mạng vô sản sau này, thì ở vào thời điểm
truân chuyên nghiêng ngửa đó của đất nước, vẫn đánh động được những
tấm lòng yêu nước thương nòi của hàng hàng lớp lớp nhân dân, nhất là
thành phần thanh niên, chủ lực thế hệ của dân tộc. Nông dân, thợ thuyền, tu
sĩ, công chức, sinh viên, tiểu thương, quân nhân, trí thức,... già trẻ lớn bé
đều đã đứng lên đáp lời sông núi, chống xâm lăng bảo vệ độc lập, thì một
thanh niên 24 tuổi như Thích Trí Quang, được nuôi dưỡng trong tình yêu
của dân tộc và đạo pháp, trong niềm kiêu hãnh của môn đồ Vạn Hạnh, Lý
Thường Kiệt, Trần Quốc Toản, Trần Nhân Tôn, được hun đúc theo tinh thần
Hội nghị Diên Hồng, cũng dấn thân theo kháng chiến là điều tất nhiên.
Cũng như những thanh niên Phạm Duy, thanh niên Nguyễn Mạnh Côn,
thanh niên Doãn Quốc Sỹ, và hàng triệu thanh niên khác đã lên đường theo
kháng chiến. Vua Bảo Đại còn từ bỏ ngai vàng bệ ngọc nhường quyền cho
Việt Minh, giám mục Lê Hữu Từ còn làm cố vấn tôn giáo cho Hồ Chí Minh,
giáo chủ Huỳnh Phú Sổ còn vào bưng theo Việt Minh kháng chiến, văn hào
Nguyễn Tường Tam còn làm Bộ trưởng Ngoại giao cho Việt Minh, lãnh tụ
Việt Nam Quốc Dân Đảng Vũ Hồng Khanh còn ký vào Hiệp ước Sơ bộ
ngày 6 tháng 3 năm 1946 để cùng Việt Minh đánh Pháp... thì tại sao Thượng
tọa Trí Quang lại không theo Việt Minh? Tại miền Trung, nhà cách mạng
Huỳnh Thúc Kháng làm Bộ trưởng Nội vụ cho Việt Minh, các nhân sĩ, trí
thức tiếng tăm như Đào Duy Anh, Phan Khôi, Bùi Bằng Đoàn, Lê Đình
Thám, v.v... đều theo Việt Minh thì tại sao người thanh niên Trí Quang lại
không theo phong trào Việt Minh để kháng chiến? Điều quan trọng đáng nói
là năm 1954, khi ranh giới Quốc Cộng đã được phân định rõ ràng thì
Thượng tọa Trí Quang cũng chấm dứt mọi hoạt động cho Việt Minh, và điều