VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 920

Tổng thống Diệm. Ông Diệm tiếp Đại sứ rất niềm nở nhưng ông Đại sứ lại
đã tỏ ra rất ưu tư về sự suy thoái đáng lo ngại của tình hình an ninh và chính
trị. Sài Gòn vẫn ở trong tình trạng giới nghiêm. Chủ đích của Đại sứ Lodge
lúc này là muốn tìm mọi cách để cứu vớt ông Diệm, bởi vì theo đại sứ thì
trong tình trạng bi thảm này, nếu ông Diệm không cầm chính quyền nữa
tình hình miền Nam sẽ trở nên rối loạn hơn. Tuy nhiên, trong cuộc đàm đạo
với ông Diệm, đại sứ Lodge đã nhận thấy ông Diệm không chịu công nhận
những lỗi lầm của ông ta mà chỉ kể đi kể lại cuộc đời thơ ấu của mình lúc
còn ở Huế và liên tục nói những chuyện lạc đề đến nỗi ông Đại sứ phải cắt
ngang câu chuyện để xin cáo từ.
Sau này đại sứ Lodge cho những cộng sự viên thân cận biết: “Diệm không
có khả năng cai trị đất nước, ngay cả nói chuyện mà cũng không nói được
cho lưu loát”. Trong lúc ông Lodge nói về những vấn đề đại sự quốc gia thì
ông Diệm chỉ nhìn trần nhà rồi lắp bắp tuôn ra những lời nói hoàn toàn thiếu
thực tế” [15].
Sau khi đã tiếp xúc với các giới chức chính thức, ông Lodge lại tìm cách mở
rộng những tìm hiểu của mình đến các giới khác. Ông gặp riêng những
người dân bình thường như anh em sinh viên, các người buôn bán dọc hè
phố, các bác đạp xích lô, các binh sĩ Mỹ và Việt. Ông cũng đã gặp Đức
Khâm Mạng Tòa Thánh Salvatore Aota, ông Patrick J. Honey, một giáo sư
người Anh chuyên nghiên cứu về nghệ thuật văn chương Việt Nam và rất
nắm vững tình hình người Việt vì có nhiều bạn bè trong giới trí thức, nghệ sĩ
Việt Nam. Ông đã thấy rõ những xe vận tải nhà binh mang dấu hiệu Hoa Kỳ
do tài xế của Lực Lượng Đặc Biệt của ông Ngô Đình Nhu chở đầy học sinh
về các trại giam. Ông được báo cáo về việc nhiều cô gái bị cảnh sát bắt
giam và bị tra tấn, có người bị tra điện. Ông biết rõ Giám mục Ngô Đình
Thục, người có ảnh hưởng lớn nhất của chế độ, đã ra lệnh đàn áp khủng bố
Phật tử mặc dù chính Tòa Thánh La Mã đã bày tỏ sự lo âu và khuyến cáo.
Ông cũng thấy rõ bà Nhu với “quyền lực ma quỷ” đã bắt buộc chồng và anh
chồng là Tổng thống Diệm phải có những biện pháp quyết liệt nhất đối với
Phật giáo. Ông có cảm tưởng bà Nhu rất thích thú với những hành động
hung ác và dã man. Bà Nhu được báo Times đăng hình bìa với lời ghi chú