VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 931

Khiêm, Đại tá Phạm Ngọc Thảo (làm việc cho Bác sĩ Trần Kim Tuyến), và
giai đoạn sau giữa chính quyền Hoa Kỳ và nhóm của tướng Dương Văn
Minh, Trần Văn Đôn, thành phần chính thức tổ chức và lãnh đạo cuộc chính
biến cũng như chịu trách nhiệm trước lịch sử và quốc dân. Hai nhóm tướng
lãnh này, một tháng trước khi phát động cuộc chính biến đang là hai nhóm
biệt lập và nghi ngại nhau. Cần phải nhớ rõ điều đó thì mới biết được mức
độ can dự vào biến cố 1963 của Hoa Kỳ như thế nào và từ bao giờ.
Như hồi ký của các tướng lãnh và nhiều tài liệu quốc tế tiết lộ thì dự định và
kế hoạch lật đổ các ông Diệm–Nhu đã được manh nha từ sau đêm
20/8/1963, khi các ông Diệm–Nhu ra lệnh tấn công chùa chiền. Về phía Hoa
Kỳ, ý muốn đẩy ông Ngô Đình Nhu ra khỏi chính quyền Việt Nam và nếu
Diệm chống đối thì đẩy luôn cả Diệm, đã được phát hiện qua công điện
ngày 24/8/1963 của phụ tá Ngoại trưởng Hilsman gởi cho Đại sứ Cabot
Lodge tại Sài Gòn (“The Pentagon Papers”, tr. 194–195).
Ngày hôm sau, công điện ngày 25/8/1963, (theo Pentagon Papers trang
195), của Đại sứ Lodge trả lời Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cho biết việc đòi hỏi
ông Diệm xa lánh ông Nhu là vô ích mà nên đi thẳng với các tướng lãnh
(ngụ ý nên tính đến chuyện đảo chánh nhưng công điện không cho biết tên
tuổi tướng lãnh nào: ghi chú của người viết).
- Công điện ngày 26/8/1963 của John Richardson, chủ nhiệm CIA Sài Gòn,
gởi cho CIA Trung ương, báo cáo việc đã liên hệ được với tướng Khiêm và
tướng Khánh, hai vị tướng mà nhiều người biết là thân Mỹ và thân CIA, đặc
biệt tướng Khiêm lại là bạn thân của bác sĩ Tuyến và đại tá Thảo, những
người làm việc chặt chẽ với CIA (“The Pentagon Papers”, tr. 195, 196).
- Công điện ngày 28/8/1963 gởi CIA Trung ương báo cáo cuộc gặp gỡ giữa
Conein và Khiêm cho biết hầu hết tướng lãnh (trừ tướng Đính và tướng
Cao) đều muốn đảo chánh. Nếu không vô hiệu hóa được Tướng Đính và
Đại tá Tung thì đụng độ sẽ xảy ra khắp Sài Gòn và số thiệt hại nhân mạng
có thể ở mức độ trầm trọng. (“The Pentagon Papers”, tr. 196, 197).
- Công điện ngày 31/8/1963 của tướng Harkins ở Sài Gòn gởi cho tướng
Taylor, Tổng Tham Mưu trưởng, báo cáo chấm dứt “Âm mưu Tháng Tám”
(End of August Plot). Công điện nói rằng tướng Khiêm cho biết lúc này