VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 933

- ba là trực tiếp đối đầu giữa quân Cách mạng và quân trung thành với chính
phủ mà con số tại Sài Gòn độ 5500 người.
Conein cho tướng Minh biết rằng ông ta không thể trả lời được câu hỏi về
việc chính phủ Hoa Kỳ dính líu vào biến cố đảo chánh, cũng như không thể
đưa ra những khuyến cáo về các kế hoạch đảo chánh.
5. Tướng Minh cho biết ông lo ngại tướng Khiêm vì tướng này đã chơi trò
hàng hai trong vụ “Âm mưu tháng Tám”. Tướng Minh yêu cầu Conein giao
cho ông ta bản sao và tài liệu căn cứ Long Thành và kho đạn để ông ta đích
thân so sánh tài liệu đã giao cho Khiêm.
6. Tướng Minh cho biết lý do ông ta cần hành động gấp vì có nhiều cấp chỉ
huy Trung đoàn, Tiểu đoàn, Đại đội cũng có kế hoạch đảo chánh mà nếu họ
thất bại thì thật là một thảm họa vô cùng to lớn.
Toàn bộ công điện trên đây cho thấy rõ rằng: 1) trước ngày 5/10/1963, ông
Minh chưa hề tiếp xúc với Mỹ, 2) không cần Mỹ giúp đỡ trong việc đảo
chánh, 3) yêu cầu tiếp tục quân và kinh viện sau khi thay đổi chính phủ.
- Công điện ngày 30/10/1963 (một ngày trước khi xảy ra chính biến) để trả
lời ông Bundy về sự lo ngại của Hoa Thịnh Đốn, đại sứ Lodge trình bày
rằng: người Mỹ không đủ tư thế để trì hoãn hay làm nản chí âm mưu đảo
chánh. Và tướng Đôn đã xác định nhiều lần rằng việc đảo chánh hoàn toàn
thuộc nội bộ Việt Nam. (“The Pentagon Papers”, tr. 226–229).
Nói tóm lại với những tài liệu và công điện được ghi trong cuốn “The
Pentagon Papers” mô tả việc Hoa Kỳ liên hệ với tướng lãnh Việt Nam, ta
thấy có ba sự kiện nổi bật:
1. Hoa Kỳ rất bất mãn với anh em ông Diệm, họ phải lựa chọn một trong hai
cách để giải quyết vấn đề Việt Nam. Hoặc bỏ rơi miền Nam hoặc thanh toán
chế độ Diệm. Cuối cùng họ chọn cách lật đổ chế độ Diệm theo xu hướng
của Phụ tá Ngoại trưởng Roger Hilsman và đại sứ Henry Cabot Lodge. Tuy
nhiên đó chỉ là ý định có tính chiến lược. Trên thực tế, nếu không có những
điều kiện chính trị thuận lợi do sự bất mãn chống đối của các lực lượng
đảng phái, trí thức, tôn giáo và quần chúng Việt Nam, và nếu không có một
công cụ thể hiện sự bất mãn đó là lực lượng quân đội đứng ra tổ chức chính
biến thì người Mỹ đành bó tay bất lực trước sự cứng đầu và ngoan cố của