thủy nông của đồng bằng sông Hồng). Người Chăm đã biết chọn một giống
lúa ngắn hạn, chín trong vòng ba tháng, giống lúa này sau đó đã được nhập
vào vùng Hoa Nam vào thế kỷ thứ XI theo một chỉ dụ của hoàng đế Trung
Hoa lệnh cho tất cả các tỉnh miền Nam Trung Quốc phải trồng giống lúa
này.
Cây dừa và cây cau là hai nguồn lợi có tầm quan trọng quyết định không
những trong đời sông kinh tế mà cả đời sống tôn giáo của nước này, hai thị
tộc quan trọng nhất của vương quốc mang tên hai loại cây này. Xa hơn nữa
về phía nam, càng gần lưu vực sông Đồng Nai, khí hậu càng khô, cây cối
càng ít tốt tươi hơn, nhưng bờ biển lại thuận lợi cho sự phát triển nghề đánh
cá biển và làm ruộng muối.
Chính dựa trên nền tảng một nền kinh tế tương đối phát triển mà người
Chăm đã có thể xây dựng những công trình kiến trúc rất đặc sắc. Những
ngôi đền hình tháp xây trên những ngọn đồi mà ngày nay người ta vẫn nhìn
thấy dọc theo con đường bộ chạy dọc bờ biển của miền Trung Việt Nam,
được dùng cho việc thờ cúng những vị thần Ấn Độ giáo hay Đức Phật, các
ngôi đền đều có hình bốn góc và được xây hoàn toàn bằng gạch nung kết
liền với nhau bằng một chất dính mà cho đến ngày nay người ta vẫn chưa
khám phá được bí quyết làm ra nó. Các ngôi đền đều có đỉnh là một tháp
nhỏ hình nón, mặt trong và mặt ngoài của các bức tường đều được chạm trổ
rất sinh động, chứng tỏ một trình độ nghệ thuật tinh tế. Các nhân vật và đề
tài đều được rút ra từ các huyền thoại Ấn Độ nhưng được xử lý theo phong
cách các dân tộc Chăm. Nền nghệ thuật này đã có ảnh hưởng rõ rệt đối với
nghệ thuật Việt Nam, âm nhạc Chăm cũng vậy.
Những tư liệu và di tích còn lại gợi cho người ta nghĩ rằng, xã hội Chăm
đã được đặt dưới một chế độ quân chủ chuyên chế quyền lực của nhà vua
dựa trên cơ sở quyền sở hữu đối với tất cả mọi đất đai trong nước. Các viên
chức của nhà vua không lĩnh lương và được cấp đất cùng với quyền được
thu tô của những nông dân sông trên đất đó. Đất cũng được cấp cả cho các
đền thờ và trong trường hợp này những nông dân phải nộp một phần thu
hoạch cho việc thờ cúng đều được miễn thuế và sưu dịch Giới quý tộc lãnh
