Phong trào văn học 1930 - 1945
Một cái nhìn tổng quát nhanh chóng vào sự tiến triển của văn học sau
năm 1930, giúp chúng ta hoàn chỉnh bức tranh lịch sử và xã hội của nước
Việt Nam khi nổ ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ II, rồi cuộc Cách mạng
Tháng Tám năm 1945.
Những biến đổi sâu sắc của xã hội Việt Nam đặc biệt sau cuộc Chiến
tranh thế giới thứ I, không khí chính trị sôi sục trong những năm 1930-
1945, đã ảnh hưởng rất nhiều đến sự tiến triển của nền văn học Việt Nam.
Một nền văn học hiện đại đã ra đời, tách hẳn với những hình thức truyền
thống, đáp ứng nhu cầu của một công chúng mới, với tác giả là những văn
sĩ khác với các nhà nho cũ.
Các kỳ thi tuyển quan lại đã bị bãi bỏ năm 1918(ở Bắc Kỳ: năm 1915).
Chữ quốc ngữ sử dụng bảng chữ cái la tinh, đã thay thế thứ chữ tượng hình
trước đây(chữ Hán). Thế hệ trí thức mới không còn biết đến những tác
phẩm cổ điển Trung Quốc, nhưng chịu ảnh hưởng của các tác giả châu Âu,
đặc biệt là Pháp. Kỹ thuật in ấn hiện đại cho phép phổ biến rộng rãi các tác
phẩm văn học dễ dàng hơn kỹ thuật in bản khắc gỗ xưa kia; việc xuất bản
báo chí hằng ngày và định kỳ tạo điều kiện cho nhiều thể loại mới xuất
hiện. Những lực lượng mới, những hoài bão mới tìm cách đổi mới hình
thức biểu đạt. Công chúng độc giả cũng thay đổi về chất. Các nhà nho xưa
kia viết cho một thiểu số người có học, hoặc cho tầng lớp nông dân. Các
nhà văn hiện đại sẽ viết cho một công chúng thị dân - học sinh, sinh viên,
công chức, nhân viên, trí thức.
Văn chương truyền thống - trong đó thơ ca chiếm ưu thế, được khuôn lại
trong những niêm luật khắt khe; tư tưởng thường được diễn đạt một cách cô
đúc, chỉ khơi gợi ý tứ và thường giản lược các liên từ diễn tả mối quan hệ
giữa các ý với nhau. Các tác giả hiện đại phá vỡ mọi quy tắc và tập quán
đó. Sự bứt phá ấy diễn ra khá ồn ào trong lĩnh vực thơ ca. Trong những
năm 30, đã có nhiều cuộc bút chiến kịch liệt giữa phái thơ cũ và phái thơ
