triển vọng giải phóng và đây trường phái lãng mạn sa vào xu hướng thần
bí.
Sau năm 1930, một tao đàn gồm các nhà thơ lãng mạn xuất hiện: Thế
Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Phạm Huy Thông, Huy Cận, v.v... được lớp
thanh niên mới say sưa chào đón. Cái ''tôi'' chiếm được chỗ đứng trong thơ
ca vang lên những giọng điệu mới. Tiểu thuyết và truyện ngắn, đặc biệt của
Khải Hưng và Nhất Linh, chủ yếu thể hiện những bi kịch gia đình do sự đối
lập giữa lớp thanh niên mới với bố mẹ của họ vẫn bảo thủ những quan niệm
cũ. Gia đình phong kiến bị phê phán gay gắt. Tình yêu trở thành đề tài
trọng tâm của các tác phẩm, thứ tình yêu bị trắc trở vì những cấm đoán xã
hội lỗi thời, buộc phải đấu tranh nhưng thường là thua cuộc.
Sau một thời kỳ khai hoa ngắn ngủi, trường phái lãng mạn nhanh chóng
tàn lụi, mất dần ưu thế, nhường chỗ cho những trào lưu văn học khác có
sức sống mạnh mẽ hơn. Cuộc khủng hoảng kinh tế đã lay động đông đảo
quần chúng, đã vô sản hóa nhiều trí thức. Sự thành lập Đảng Cộng sản đã
đưa một chất men mới vào đời sống văn hóa và tư tưởng. Các chiến sĩ của
Đảng đã dấy lên trên báo chí những cuộc tranh luận về những vấn đề nghệ
thuật và văn chương, nghệ thuật vị nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh,
được đông đảo công chúng say sưa theo dõi. Hoạt động của Đảng, sự tham
gia của những người cầm bút vào phong trào dân tộc, dân chủ rộng lớn
trong những năm 1936 - 1939, đã hướng các tác giả đi vào đời sống xã hội.
Một dòng hiện thực chủ nghĩa nổi lên mạnh mẽ, làm lu mờ dần dòng văn
học lãng mạn. Những tiểu thuyết của Ngô Tất Tô, Vũ Trọng Phụng,
Nguyễn Công Hoan, Nguyên Hồng, v.v... những truyện ngắn của Nam Cao
miêu tả một cách sâu sắc những cảnh cơ cực và những cuộc đấu tranh của
nông nhân chống bọn quan lại và cường hào. Những cuộc đấu tranh của
công nhân và lớp người thất cơ lỡ vận bị gạt ra ngoài lề xã hội ở các thành
thị đã cung cấp chất liệu cho rất nhiều tiểu thuyết Nhà thơ Tú Mỡ đã tấn
công vào bọn cầm quyền đương thời trong những bài thơ trào phúng cay
độc.
