Từ cuộc chiến đấu ở Hà Nội đến trận Sông Lô
Phát động cuộc chiến tranh xâm lược này, Bộ chỉ huy Pháp muốn lợi
dụng ưu thế hơn hẳn của họ về vũ khí, về trình độ xuất sắc của đội quân
chính quy để mở những cuộc tấn công mà họ tin là sẽ nhanh chóng tiêu diệt
được những lực lượng quân sự của Việt Nam vừa thiếu trang bị, vừa ít kinh
nghiệm và vây bắt được các cơ quan lãnh đạo kháng chiến.
Về phía Việt Nam, cuộc kháng chiến dựa trên ưu thế của mình về chính
trị, trên tinh thần yêu nước của đông đảo quần chúng nhân dân, sự đoàn kết
dân tộc, chủ nghĩa anh hùng của các chiến sĩ và của nhân dân, lòng tin cậy
của dân chúng đối với Chính phủ của mình để tiến hành một cuộc chiến
tranh trường kỳ, một cuộc chiến tranh nhân dân với sự tham gia của mọi
người, một cuộc chiến tranh tổng lực bao gồm tất cả mọi lĩnh vực.
Ngay từ những ngày đầu, đường lối về cuộc kháng chiến đã được ông
Trường Chinh xác định rõ ràng trong cuốn Kháng chiến nhất định thắng
lợi.
Vấn đề đặt ra là vừa chiến đấu vừa xây dựng các lực lượng vũ trang đặc
biệt của chiến tranh nhân dân: các lực lượng tự vệ địa phương bao gồm
quân du kích hoạt động ở ngay làng xã của mình, đồng thời vẫn tiếp tục lao
động sản xuất, các lực lượng quân địa phương bố trí hầu khắp lãnh thổ và
những lực lượng quân chính quy được huấn luyện tốt, có khả năng tiến
hành những chiến dịch quan trọng, giáng những đòn nặng vào quân địch.
Nhờ vậy, trong khi quân du kích quấy rối các đội quân địch buộc chúng
phải phân tán ra để bảo vệ những nơi chúng đã chiếm được, quân đội chính
quy có thể di chuyển đến khắp mọi nơi cần thiết, tập trung các đơn vị của
mình cho những chiến dịch lớn. Các lực lượng vũ trang này sẽ lớn lên về
lực lượng, về kinh nghiệm chiến đấu, trong khi kẻ thù sẽ kiệt sức vì phải
chạy theo một đối thủ mà nó không thể nắm bắt được. Trên bình diện chiến
lược, tùy theo từng trường hợp và từng thời kỳ, cuộc kháng chiến có thể khi
ở thế thủ, khi thế công, trái lại, trên bình diện chiến dịch, chiến thuật thì tấn
