công là nguyên tắc, mục đích đầu tiên là tìm cách diệt sinh lực địch càng
nhiều càng tốt, chứ chưa phải là giữ đất.
Năm 1946, nhiều vùng giải phóng rộng lớn tạo thành những hậu phương
vững chắc, đặc biệt là khu Việt Bắc - vùng rừng núi nằm giữa biên giới
Trung Quốc và sông Hồng Hà, tạo thành cái nôi của cuộc kháng chiến.
Nhưng ngay trong vùng bị địch chiếm đóng, nhiều căn cứ du kích vẫn tồn
tại, nhân dân bị che giấu những đảng viên và các chiến sĩ quả cảm, những
căn cứ này phát triển dần, trở thành những vùng du kích thường xuyên uy
hiếp hậu phương của địch.
Việc giáo dục chính trị và tư tưởng cho các lực lượng vũ trang và nhân
dân là một vấn đế nền tảng của cuộc kháng chiến; chỉ có một ý thức chính
trị cao mới làm cho tất cả mọi lát người chịu đựng được những thiếu thốn
và gian khổ đến cùng cực, phát huy được tối đa tinh thần chủ động sáng tạo
của mình để đương đầu với một kẻ địch hùng mạnh, tàn bạo, nhiều kinh
nghiệm. Cuộc kháng chiến hẳn sẽ không đạt được kết quả gì hết, nếu trước
đó người ta không lo rèn luyện những con người có ý thức giác ngộ cao.
Tất cả các nhân tố đó đã thể hiện ngay từ trận đánh lớn đầu tiên ở Hà
Nội. Bộ chỉ huy Pháp huênh hoang rằng sẽ quét sạch mọi sự kháng cự chỉ
trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Trong 2 tháng, Trung đoàn thủ đô dựa vào
nhân dân, lấy những ngôi nhà của dân làm công sự, triển khai chiên đấu
trong mạng lưới chằng chịt các đường phố, với một sự dũng cảm và một
tinh thần chủ động cao, đã cầm chân cả một đội quân dịch gồm 6.500 lính
tinh nhuệ, có 40 xe tăng và 30 máy bay tham chiến, khiến chúng bị tổn thất
nặng nề. 500 tên chết, 1.500 bị thương. 2 tháng đó đã gây rất nhiều trở ngại
cho việc thực hiện các kế hoạch của Pháp; ngược lại, phía kháng chiến có
thời gian để tổ chức lại lực lượng.
Sau khi nhận được viện binh, đội quân viễn chinh Pháp mở rộng dần dần
vùng chiếm đóng, nhất là ở những thành phố lớn mà phía kháng chiến
không cố ý nắm giữ. Mặt khác, một số thành phố đã bị nhân dân phá hoại
để quân địch không thể đóng lại được. Và ở miền Nam cũng như ở miền
Bắc, quân du kích quấy rối những đội quân Pháp đã bị phân tán.
